na granicy światów

obozowisko kultury magdaleńskiej w Ćmielowie

O projekcie

Celem projektu Na granicy światów. Obozowisko kultury magdaleńskiej w Ćmielowie, woj. świętokrzyskie. jest opracowanie oraz publikacja w formie monografii książkowej bogatego zestawu źródeł archeologicznych i geologicznych pozyskanych podczas badań wykopaliskowych prowadzonych na stanowisku Ćmielów 95 („Mały Gawroniec”) w latach 2004-2009.

Realizacja tak zdefiniowanego zadania, w oczywisty sposób, określa jego interdyscyplinarny charakter podyktowany z jednej strony konieczności przeprowadzenia szeregu analiz specjalistycznych, z drugiej zaś szerokim zakresem oczekiwanych wyników, obejmujących m.in.:

  • Rekonstrukcję warunków paleogeograficznych i paleośrodowiskowych w czasie funkcjonowania obozowiska.
  • Rekonstrukcję sekwencji osadniczej wraz z określeniem dokładnej chronologii poszczególnych faz.
  • Charakterystykę typologiczną, technologiczną oraz funkcjonalną wszystkich kategorii źródeł ruchomych i nieruchomych.
  • Rekonstrukcję modelu aprowizacji surowcowej, tj. proweniencji oraz metod pozyskiwania występujących na stanowisku surowców mineralnych. W kontekście tych rozważań podjęta zostanie także próba odtworzenia potencjalnych szlaków migracji lub sieci kontaktów mieszkańców obozowiska. Złożona struktura pozyskanego inwentarza, w którym reprezentowane są zarówno surowce „lokalne”, jak i „egzotyczne”, stwarza idealne warunki dla tego typu obserwacji.
  • Określenie funkcji oraz charakteru obozowiska, (jedno/wielosezonowe, centralne/satelitarne wiosenno-letnie/jesienno-zimowe itp.).
  • Identyfikacja możliwie szerokiej grupy aktywności stanowiących odzwierciedlenie różnych aspektów „życia codziennego” mieszkańców obozowiska, w tym:
    • zachowań gospodarczych, np. związanych z produkcją oraz użytkowaniem narzędzi (krzemiennych lub kamiennych);
    • zachowań symbolicznych, wyrażających się w obecności barwników, ornamentowanych płytek kamiennych bądź też zdobionych przedmiotów z ochry hematytowej;
    • zachowań społecznych skupionych wokół kwestii liczebności oraz struktury wewnętrznej grupy.
  • Ostatnim punktem badań będzie porównanie uzyskanych wyników z danymi z innych stanowisk magdaleńskich, zarówno z polski, jak i zagranicy.


Poza szerokim zestawem analiz ważnym elementem projektu będzie także digitalizacja części dokumentacji (skanowanie, wektoryzacja) oraz wybranych zabytków (modele 3D, fotografie cyfrowe). Pozwoli to nie tylko na archiwizację i multimedialną prezentację zgromadzonych źródeł/danych, ale przede wszystkim na ich bezpieczne przetwarzanie.