Deir al-Surian — badania kościoła klasztornego

Projekt Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu w Amsterdamie:

„Przekrój przez wieki: kościół pw. Panny Marii w Deir -al Surian – zintegrowana analiza architektury, malarstwa i inskrypcji”, finansowany z grantu NCN (2015/18/M/HS3/00621).

Kierownik badań: dr Karel Innemée i dr Dobrochna Zielińska (IA UW)
Miejsce badań: Klasztor Syryjczyków (Derir al-Surian), Wadi Natrun, Egipt
Charakter stanowiska: kościół klasztorny
Datowanie: VII -XXI wiek.

Celem niniejszego projektu jest rekonstrukcja faz rozwoju kościoła klasztornego pw. Panny Marii w Klasztorze Syryjczyków (Deir al-Surian) w Egipcie, w okresie od VII wieku do czasów współczesnych. W tym czasie budynek kościelny był wielokrotnie przebudowywany, a jego wnętrze, częściowo z tego powodu, przemalowywane. Dwa ważne momenty w rozwoju klasztoru miały miejsce w X i XIII wieku, kiedy klasztor zamieszkiwali mnisi syryjscy. Ich obecność miała istotny wpływ na kulturę monastyczną Egiptu, co jest również (w szczególności) celem badań.

Odkryta oryginalna struktura ścian pozwala zarówno na ustalenie zmian w strukturze architektonicznej obiektu, jak i na identyfikację oraz ustalenie stratygrafii malowideł i inskrypcji. Ustalenia te rzucają nowe światło na rozwój architektoniczny budynku oraz historię jego dekoracji, prowadząc do konkluzji na temat jego wykorzystania i zachodzących w nim zmian. Ikonografia malowideł jest analizowana na podstawie tekstów (zarówno towarzyszących inskrypcji, jak i tekstów liturgicznych, patrystycznych oraz innych źródeł pisanych) oraz analogii znanych z malarstwa tego okresu. Projekt jest w założeniu multidyscyplinarny, gdyż łączy badania nad architekturą, ikonografią malarstwa, epigrafiką i liturgią. Z tego względu do udziału w nim zaproszono uznanych specjalistów ze wszystkich tych dziedzin. Efektem tego jest nawiązanie współpracy pomiędzy Uniwersytetem w Amsterdamie a Uniwersytetem Warszawskim. Strona holenderska współpracuje ponadto w tym projekcie z uczelniami w Stanach Zjednoczonych (Duke), Belgii (Louvain-la-Neuve) i Niemczech (Bonn).

Więcej o projekcie:

http://deiralsurian.uw.edu.pl/