Ljubuški – rzymski fort oddziałów pomocniczych

Kierownik badań: mgr Tomasz Dziurdzik
Miejsce badań: Ljubuški
Kraj: Bośnia i Hercegowina
Instytucje uczestniczące w badaniach: Instytut Archeologii UW, Uniwersytet w Mostarze, općina (gmina) Ljubuški
Charakter stanowiska: nieinwazyjne badania rzymskiego osadnictwa na obszarze terytorium wiejskiego kolonii Narona

Opis aktualnych badań: Polsko-hercegowińskie badania w regionie Ljubuški (kanton zachodniohercegowiński, Bośnia i Hercegowina) prowadzone są od 2015 roku. W 2016 roku rozpoczęliśmy projekt badawczy, którego celem jest rozpoznanie i zadokumentowanie pozostałości rzymskiego osadnictwa na obszarze, który w starożytności stanowił terytorium wiejskie kolonii Narona, jednego z najważniejszych miast prowincji Dalmacja. W połączeniu z analizą dostępnych informacji na temat populacji tego rejonu uzyskane zostaną informacje na temat zasiedlenia tego obszaru, stosunków społecznych oraz procesu romanizacji. Kluczowe jest rozpoznanie roli stacjonującej w tej okolicy jednostki wojsk pomocniczych oraz osiedlonych tam przez cesarza Tyberiusza weteranów, którzy w ramach nagrody za służbę otrzymywali działki ziemi na niespokojnym obszarze.

W trakcie badań udało się m.in. odnaleźć kolejny fragment ważnej inskrypcji nagrobnej z bogatą dekoracją. Przeprowadzone badania geofizyczne ostatecznie dowiodły, że jedno z ważniejszych w okolicy stanowisk archeologicznych było rzymskim fortem, co pozwoliło rozstrzygnąć trwającą od ponad 100 lat naukową dyskusję na temat jego funkcji.

Projekt/finansowanie: “Żołnierze, weterani i cywile na zapleczu rzymskiej kolonii. Badania nad starożytnym krajobrazem osadniczym i społecznym okolic Ljubuski (Bośnia i Hercegowina) z wykorzystaniem nieinwazyjnych metod prospekcji archeologicznej”, NCN, PRELUDIUM 10, nr 2015/19/N/HS3/00886.