Serdecznie zapraszamy na sesję posterową, która odbędzie się online za pośrednictwem platformy Zoom we wtorek 15.03.2022 r. w godz. 13:30-14:00.
We invite you to the poster session, which will be held online by Zoom Meetings on Tuesday, March 15, 2022, from 1: 30 PM to 2: 00 PM.
Podczas spotkania będzie możliwość zadania pytań badaczom. / During the meeting, you will be able to ask questions to the researchers.
Link: https://us02web.zoom.us/j/87595738195?pwd=Tld0R1BVM0MyZjdNSE9WUHR1UzVIZz09
Abstrakty/ Abstracts:
Postery można przeczytać klikając na obrazek. / Click on the image to read posters.
Aleksandra Grzegorska (Wydział Archeologii, Szkoła Doktorska Międzydziedzinowa, Uniwersytet Warszawski, Polska), Marek Truszkowski (Wydział Archeologii, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Warszawski, Polska), Elżbieta Jaskulska (Wydział Archeologii, Uniwersytet Warszawski, Polska)
Osteobiografia osobnika z grobu 106 w Chełmie
W 2015 roku podczas ratowniczych prac wykopaliskowych prowadzonych przy ul. Lubelskiej 72A w Chełmie odkryto pozostałości cmentarza o nieznanej afiliacji. Na podstawie zabytków archeologicznych określono, że był użytkowany między XIII a XVIII wiekiem.
Spośród wszystkich grobów odkrytych na stanowisku na szczególną uwagę zasługuje grób 106, w którym znajdowały się zmieszane kości ludzkie, w tym nosząca nietypowe zmiany czaszka należąca do dorosłego mężczyzny. Na tylnej części czaszki, na kości potylicznej, widoczne były ślady po trzykrotnym ugodzeniu ostrym narzędziem (być może mieczem bądź szablą). Nie są to jedyny ślady agresji międzyosobniczej widoczne na szczątkach osobnika z grobu 106. Na prawej kości ciemieniowej widoczne jest wgłębienie będące pozostałością po uderzeniu.
W celu odtworzenia osteobiografii mężczyzny z grobu 106, oprócz analizy osteologicznej skorzystaliśmy z możliwości nowych technologii. Czaszka została zeskanowana na Wydziale Archeologii. Na skanie 3D urazy czaszki były lepiej widoczne dzięki czemu można było prześledzić ich dokładny przebieg oraz ocenić kąt pod jakim padły ciosy.
Plakat ma na celu zaprezentowania wyników badań dotyczących osobnika z grobu 106. Pokazane zostanie, jak skany 3D wykorzystywane są w badaniach osteologicznych, i jak pomagają odpowiedzieć na zadawane przez bioarcheologów pytania.
Natalia Gryczewska (Wydział Archeologii, Szkoła Doktorska Międzydziedzinowa, Uniwersytet Warszawski, Polska)
Tracing human activity in caves of Polish Jura with the use of lipid biomarkers
Polish Jura, a karstic region located in southern Poland, has a long history of archaeological research. Starting from the XIXth century, caves located there were explored by amateur archaeologist and exploited by local owners who sold cave sediments as a field fertilizer. Even though several important cave sites lost their uppermost layers of sediments or were thoroughly excavated for many years, Jura is still the key region for understanding the Palaeolithic human activity in Poland. However, the state of research calls for new methods that would help gaining results that could enhance our understanding of the complexity of ancient human presence and behaviour in cave sites as well as the context of it.
The poster aims at introducing a new project, focused on exploring the possibilities of using selected lipid biomarkers- -sterols and bile acids- to reconstruct past human activity in caves of Polish Jura. Main objective of the study is to analyse sterols and bile acids in soil samples from stratigraphic sequences of selected Polish cave sites. These compounds, called “faecal sterol” have been for years successfully applied in various archaeological context, but rarely in caves.
Iwona Lewoc (Studium Doktoranckie przy Wydziale Nauk o Kulturze i Sztuce, Uniwersytet Warszawski, Fundacja Terra Desolata, Polska), Michał Pisz (Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, Polska)
Wieloaspektowe badania weryfikacyjne wybranych stanowisk archeologicznych Suwalszczyzny
Obecna doktryna konserwatorska zakłada wykorzystanie nowoczenych metod nieiwazyjnych w celu lepszego rozpoznania, oceny stanu zachowania, zadokumentowania oraz weryfikacji wcześniejszych ustaleń dotyczących stanowisk archeolgicznych wpisanych do rejestru, przy jednoczesnym ograniczeniu metod destrukcyjnych.
Realizowany w latach 2021–2022 projekt zakłada weryfikację pięciu stanowisk archeologicznych związanych z osadnictwem bałtyjskim na Suwalszczyźnie. Zostały one wytypowane w wyniku konsultacji z pracownikami Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Delegatura w Suwałkach. W projekcie uwzględniono kompleks osadniczy w Osowej, stan. 1 i 2, osadę w Krzywólce, stan. 3, kurhany i grodzisko w Dzierwanach, stan. 1 i 5. Pierwszy etap prac zakładał weryfikację osiedla oraz cmentarzyska kurhanowego w Osowej.
Na posterze przedstawione zostaną: krótka charakterystyka poszczególnych stanowisk, wstępne wyniki badań przeprowadzonych w 2021 roku oraz informacje na temat prac zaplanowanych na kolejny rok.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19. listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Michał Przeździecki (Wydział Archeologii, Uniwersytet Warszawski, Polska), Adam Wawrusiewicz (Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Polska), Barbara Sałacińska (Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Polska), Witold Grużdź (Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Polska)
Subneolit środkowego Mazowsza w świetle archiwalnych zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Założenia i wstępne rezultaty projektu
Obszary środkowego Mazowsza przez dziesięciolecia pozostawały poza głównym zakresem zainteresowań badaczy zajmujących się problematyką neolitu, a w szczególności dominujących tu ugrupowań subneolitycznych łączonych z różnie definiowanymi zjawiskami kulturowymi – „kultura ceramiki grzebykowo-dołkowej typu Linin”, „horyzont lininski”, „kultura niemeńska”, czy w końcu „niemeński krąg kulturowy”. Tereny te, to także przestrzeń styk dwóch odrębnych kulturowo i środowiskowo regionów – pozostających, z jednej strony pod wpływem „klasycznych” ugrupowań neolitu agrarnego Europy Zachodniej, z drugiej zaś stanowiących dominium ostatnich ugrupowań łowiecko-zbierackich.
Prezentowany projekt jest próbą kompleksowej analizy stanowisk związanych z obecnością społeczności subneolitycznych na interesującym nas obszarze.
Karolina Rataj (Wydział Archeologii, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Warszawski, Polska)
Zausznice we wczesnym i starszym okresie epoki brązu na ziemiach polskich
Na przestrzeni I i II OEB społeczności różnych kultur stosowały rozmaite kategorie ozdób, od ozdób rąk i nóg jak bransolety czy pierścionki, przez dekoracje szyi takie jak naszyjniki i wieloelementowe kolie, po różnego rodzaju aplikacje naszywane na elementy stroju, preferując ich konkretne typy. Pozwalało im to konstruować swoją tożsamość, sygnalizować zajmowaną przez jednostkę pozycję społeczną, płeć, przynależność do określonej grupy i determinowało jej odbiór.
Jednymi z najpopularniejszych ozdób, które występowały w grobach w badanym odcinku czasu, na ziemiach polskich, są zausznice. Wykonywane z brązu, miedzi, złota lub srebra służyły jako dekoracja głowy, zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Różne kultury, na różnym obszarze, stosowały rozmaite odmiany takich ozdób. Z jednej strony pojawiają się formy uniwersalne, o rozległym zasięgu występowania, z drugiej zaś typy charakterystyczne dla konkretnych obszarów czy danej kultury jak np. zausznice o jednym końcu zwiniętym w spiralkę charakterystyczne dla kultury strzyżowskiej. Celem prezentowanych badań jest próba prześledzenia jakie formy zausznic są stosowane przez konkretne kultury w danych okresach na ziemiach polskich, które odmiany dominują w grobach, a także czy istnieją formy przypisane do konkretnej płci.
Karel Innemée (Wydział Humanistyczny, Uniwersytet w Amsterdamie, Królestwo Niderlandów), Cristobal Calaforra-Rzepka (Badacz niezależny, Polska), Dobrochna Zielińska (Wydział Archeologii, Uniwersytet Warszawski, Polska)
„Dobry Pasterz” z Misejda. Obraz w kontekście zmieniającego się krajobrazu kulturowego Trzeciej Katarakty Nilu
Kościół w Misejda został zarejestrowany w ramach prac powierzchniowych rejonu Mahas na obszarze Trzeciej Katarakty Nilu. Niezwykłość tej budowli polega na tym, że głównym wizerunkiem sanktuarium jest ryt naskalny z czasów przedchrześcijańskich, który najwyraźniej został zreinterpretowany jako przedstawienie Chrystusa.
Jak się wydaje, sam petroglif ze względu na swój monumentalny charakter, przypominający reliefy świątynne, miał istotne znaczenie dla ówczesnego społeczeństwa. Został umieszczony w rejonie granicznym pomiędzy Nubią Dolną a Górną, który przez wieki historii tego regionu miał znaczenie polityczne i administracyjne, o czym świadczą znaleziska z pobliskiego Tombos.
Ryt naskalny, jak i miejsce, w którym go wykonano, a potem zbudowano kościół, są świadectwem zmian politycznych oraz religijnych w tym regionie i te będą przedmiotem badań.
Projekt otrzymał dofinansowanie NCN (2019/35/B/HS3/02440) zaraz po wybuchu pandemii Covid-19, co znacząco wpłynęło na opóźnienie i ograniczenie dotychczasowych prac badawczych. Mimo tego, jak i niestabilnej sytuacji w Sudanie, do tej pory udało się zorganizować dwa sezony prac terenowych.