Andrzej Wierciński urodził się 22 kwietnia 1930 roku w Chorzowie. Po ukończeniu szkoły średniej w 1948 roku przeprowadził się do Warszawy i rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim. Początkowo wybrał fizykę, ale po pierwszym semestrze zdecydował się na antropologię i od razu został asystentem w reaktywowanym Instytucie Antropologii przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. W tym czasie Katedra Antropologii Uniwersytetu Warszawskiego kierowana przez ks. profesora Bolesława Rosińskiego znajdowała się jeszcze w stanie powojennej organizacji i w lutym 1950 roku Andrzej Wierciński, mimo młodego wieku, został tam zatrudniony jako młodszy asystent. Od tego czasu aż do końca życia pozostał wierny antropologii i Uniwersytetowi Warszawskiemu.
Po uzyskaniu tytułu magistra antropologii (1952), na podstawie rozprawy o morfologii czaszkowo-twarzowej populacji syberyjskiej od paleolitu do środkowej epoki brązu, został starszym asystentem w Katedrze Antropologii. Jego głównymi obszarami zainteresowań w tym czasie były: filogeneza człowieka, a zwłaszcza antropologia etniczna/historyczna, temat szeroko dyskutowany w polskiej antropologii w latach 50. XX wieku. Przyczynił się do rozwoju tego obszaru badań wieloma artykułami i rozprawą doktorską (1957).
Kolejny krok w karierze naukowej dr. Wiercińskiego wiązał się z jego pobytem w Egipcie od 1957 do 1959 roku. Początkowo było to stypendium na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Qasr el-Aini w Kairze przyznane przez egipskie Ministerstwo Edukacji, ale w 1958 roku Polska Akademia Nauk i Egipskie Narodowe Centrum Badań Naukowych zorganizowały Arabsko-Polską Ekspedycję Antropologiczną, w której dr Wierciński reprezentował stronę egipską. Członkowie wyprawy zebrali zarówno archeologiczne zbiory szkieletów, jak i pomierzyli wiele osób z populacji żyjących w Egipcie. Dane z prac terenowych, uzupełnione badaniami na Uniwersytecie Turyńskim (1965), stanowiły podstawę rozprawy habilitacyjnej dr. Wiercińskiego, która dotyczyła struktury antropologicznej ludności Egiptu w okresie predynastycznym (Uniwersytet Wrocławski, 1968).
Po powrocie dr. Wiercińskiego z Egiptu (1959) antropologia na Uniwersytecie Warszawskim przeżywała głęboki kryzys. Kilka lat wcześniej prof. Rosiński, ksiądz rzymskokatolicki, został zmuszony przez władze komunistyczne do rezygnacji ze stanowiska kierownika Katedry Antropologii. Ostatecznie w 1960 roku decyzją władz Wydziału Biologii Katedra została całkowicie zamknięta. Na szczęście dr Wierciński był dobrze znany archeologom ze względu na swoje wcześniejsze prace i wykłady prowadzone dla studentów Katedry Archeologii Pierwotnej i Wczesnośredniowiecznej UW. Kierownik tej Katedry, prof. Włodzimierz Antoniewicz, pozwolił dr. Wiercińskiemu na utworzenie Pracowni Antropologicznej i kontynuowanie badań w tej nowej jednostce organizacyjnej. Po reorganizacji Katedry w Instytut Archeologii (1976), Pracownia została przekształcona w Zakład Antropologii Historycznej. Profesor Wierciński był kierownikiem tego zakładu aż do przejścia na emeryturę w 2000 roku.
W latach 60. XX w. dr Wierciński zrealizował dwa duże programy badawcze. Po pierwsze, był zaangażowany w prace Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem. W latach 1961–1967 dr Wierciński wraz z żoną dr Aliną Wiercińską przebadali tysiące szkieletów wykopanych głównie w południowej Polsce. Owocem tych prac było wiele raportów i prac naukowych. Od połowy lat 60. XX w. dr Wierciński badał również zbiory szkieletów z Meksyku. Szczególnie jego badania nad cechami czaszkowo-twarzowymi Olmeków były szeroko dyskutowane zarówno przez antropologów fizycznych, jak i archeologów.
We wczesnych latach 70. XX w. zainteresowania badawcze dr. Wiercińskiego stopniowo przesuwały się z antropologii fizycznej i bioarcheologii ku teorii kultury i antropologii religii. Zmiana ta została podkreślona przez objęcie stanowiska profesora nauk humanistycznych (1978) i rosnącą aktywność w Instytucie Historii Religii Uniwersytetu Jagiellońskiego (po 1983). Swoistym pomostem między wszystkimi obszarami zainteresowań prof. Wiercińskiego był Zespół Multidyscyplinarny UW i Państwowego Muzeum Archeologicznego do Badań nad Osobliwością Gatunkową Człowieka, powołany przez niego w 1982 roku jako forum dyskusyjne dla przedstawicieli wszystkich dziedzin nauki zainteresowanych osobliwością naszego gatunku. Od 1996 roku corocznie organizował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach (obecnie Uniwersytet Jana Kochanowskiego) interdyscyplinarne konferencje naukowe, których materiały publikował w serii zatytułowanej „The Peculiarity of Man”. Choć w ostatnich latach życia nie podejmował nowych projektów badawczych z zakresu antropologii fizycznej, to jednak aktywnie interesował się tą dziedziną, brał udział w konferencjach antropologicznych i publikował artykuły przeglądowe.
Profesor Andrzej Wierciński był jednym z tych uczonych, którzy wykraczają daleko poza granice swoich wąskich dyscyplin naukowych i badają z prawdziwą pasją naturę świata. Jego zapał do odpowiadania na najbardziej fundamentalne pytania dotyczące osobliwości gatunkowej człowieka uczynił go liderem interdyscyplinarnego zespołu, w którym antropolodzy, ekolodzy, filozofowie, historycy religii i przedstawiciele innych dziedzin badań starali się wspólnie wypracować całościową wizję ludzkości jako jedynego gatunku biokulturowego na świecie. Profesor Wierciński był również prawdziwym mistrzem dla setek swoich studentów na Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Jagiellońskim i WSP w Kielcach. Do ostatnich dni interesował się postępem nauk antropologicznych i pragnął poznawać nowe metody i najnowsze odkrycia. Andrzej Wierciński zmarł w Warszawie 8 grudnia 2003 roku, dzień po zakończeniu ostatniej dorocznej interdyscyplinarnej konferencji, którą organizował w Kielcach od połowy lat 90. XX w.
Mateusz Wierciński Arkadiusz Sołtysiak
Życiorys i bibliografia prac Andrzeja Wiercińskiego:
- M. Wierciński, A. Sołtysiak, Andrzej Kazimierz Wierciński (1930–2003): In memoriam, „Studies in Historical Anthropology” 4, 2004, 3–15.
- Między drzewem życia a drzewem poznania. Księga ku czci profesora Andrzeja Wiercińskiego, red. M. Ziółkowski, A. Sołtysiak, Kielce-Warszawa, 2003.
- https://www.researchgate.net/publication/271521262_Andrzej_Kazimierz_Wiercinski_1930-2003_In_memoriam