Aktualności
- Na początku marca portal internetowy Nature poinformował o odkryciu w pobliżu wsi Korolewo w obwodzie zakarpackim paleolitycznych narzędzi, których wiek szacowany jest na 1,4 miliona lat. W publikacji podkreślono, że może chodzić o jedne z najstarszych narzędzi paleolitycznych w Europie.
- W marcu organizacja pozarządowa Museum for Change – przy wsparciu UNESCO – rozpoczęła fotograficzne rejestrowanie zbiorów Odeskiego Muzeum Archeologicznego. Na razie wykonano zdjęcia kolekcji szkła znalezionego w starożytnych miastach północnego Nadczarnomorza oraz kolekcji naczyń kultury trypolskiej.
- W dniu 14 marca w Archeologicznym Muzeum Instytutu Ukrainoznawstwa im. I. Krypiakewycza Narodowej Akademii Nauk Ukrainy została otwarta tymczasowa wystawa poświęcona wynikom badań terenowych z sezonu archeologicznego 2023 roku przeprowadzonych przez pracowników Zakładu Archeologii Instytutu w obwodach lwowskim i iwanofrankiwskim. Na wystawie przedstawiono materiały z czterech ekspedycji: z badań powierzchniowych w Małym Polesiu i na Wyżynie Wołyńsko-Podolskiej (materiały od paleolitu do epoki wczesnego żelaza), z wykopalisk na osadzie kultury trypilskiej koło wsi Spas na Pokutti, z badań wykopaliskowych na osadzie epoki eneolitu Winnyky-Lysiwka oraz z wykopalisk na wczesnośredniowiecznym grodzisku Stil’ske.
- Mecenasi z Ukraine Art Aid Center – przy udziale Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej Niemiec oraz Niemiecko-Ukraińskiego Towarzystwa Ekonomii i Nauki – wesprą finansowo innowacyjne badania na terenie największego scytyjskiego grodziska – Bil’ske. Badania magnetometryczne zostaną przeprowadzone latem bieżącego roku w obrębie najbardziej unikatowych i najważniejszych elementów grodziska – fortyfikacji zachodnich oraz wschodnich – i obejmą obszar ponad 120 hektarów.
Ochrona dziedzictwa kulturowego
- Krymski Instytut Studiów Strategicznych odnotował ponad 600 przypadków naruszenia ukraińskiego dziedzictwa kulturowego, o czym powiadomiono w marcu br. na konferencji prasowej pt. „Zniszczenie i uszkodzenie obiektów kultury na terytoriach okupowanych w latach 2023-2024”. Do tego, Prokuratura Generalna Ukrainy ogłosiła wszczęcie śledztwa w sprawie zniszczenia przez Rosjan zabytku archeologicznego – kurhanu Did, położonego w okupowanym Mariupolu w obwodzie donieckim.
- Na początku marca ukraiński wojskowy Dmytro Romanchuk – przed wojną rosyjsko-ukraińską pracujący w Muzeum Historycznym w mieście Dnipro, w jednej z wiosek obwodu donieckiego, 10 kilometrów od linii frontu – przypadkowo znalazł połowiecki kamienny posąg (tzw. „babę połowiecka”). Zabytek był dobrze znany lokalnym mieszkańcom, jednak dotąd zupełnie nieznany nauce. Obszar, na którym znaleziono posąg, jest stale ostrzeliwany, wskutek czego zabytek został lekko uszkodzony. Pan Romanchuk, wraz ze swoimi kolegami przetransportował zabytek do Muzeum w Dnipro.
- W dniu 20 marca dyrektor Inspektoratu Informacji i Dziedzictwa Ministerstwa Edukacji, Kultury i Nauki Holandii Alfred Roos przekazał Ambasadzie Ukrainy w Holandii osiem przedmiotów archeologicznych, które zostały nielegalnie wywiezione z Ukrainy. Są to groty włóczni i strzał pochodzące z różnych kultur archeologicznych i regionów Ukrainy datowane od czasów rzymskich do średniowiecza.
- 27 marca przedstawiciele okręgowej prokuratury w mieście Lutsk, w obwodzie wołyńskim, przekazali do Narodowego Muzeum Historii Ukrainy unikatową płaskorzeźbę z przedstawieniem św. Dymitra z Tesaloniki („Świętego Wojownika”), W drugiej połowie XII lub pierwszej połowie XIII wieku prawdopodobnie zdobiła ona fasadę nieznanej cerkwi w księstwie halicko-wołyńskim. Zabytek został uratowany przed nielegalną sprzedażą ( żądano za niego 210 tys. hrywien, czyli ok. 21 tys. złotych).
Zaproszenia do udziału w konferencjach
- 21 czerwca 2024 roku Wydział Historyczny Narodowego Uniwersytetu im. Wasyla Karazina w Charkowie organizuje konferencję pt. „Piąte Naukowe czytania poświęcone pamięci Profesora Wolodymyra Kadeewa: Świat antyczny i średniowiecze”. Wydarzenie odbędzie się w trybie online. Zgłoszenia udziału w konferencji, wraz z tematem referatu, rozszerzonym abstraktem (do 4 stron), a także dane kontaktowe organizatorzy proszą wysyłać na email khiao2024@gmail.com do 24 maja.
- Katedra Archeologii i Muzealnictwa Narodowego Uniwersytetu Tarasa Szewczenki w Kijowie w dniach 3-4 października 2024 roku organizuje naukową konferencję „Archeologia, muzealnictwo i konserwatorstwo w systemie edukacji i nauki”. Konferencja będzie miała format hybrydowy. Zgłoszenie udziału należy kierować na email conferencearch2024@gmail.com do 1 lipca 2024 roku.
- Zakład Archeologii Wczesnosłowiańskiej Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy oraz Ukraiński Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Michaiła Drahomanowa zapraszają do udziału w konferencji „Starożytności Europy Wschodniej w pierwszym tysiącleciu n.e.” Konferencja będzie dedykowana Zakładowi Archeologii Wczesnosłowiańskiej Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy z okazji 50-lecia tej instytucji. Wydarzenie zaplanowano na 13-15 grudnia 2024 r. i będzie ono miało format hybrydowy. Część stacjonarna odbędzie się w Uniwersytecie im. Michaiła Drahomanowa w Kijowie oraz w Państwowym Rezerwacie Kultury i Historii „Mezhybizh” w mieście Medzhybizh, w obwodzie chmielnickim. Osoby zainteresowane organizatorzy proszą o zgłoszenie udziału do 30 kwietnia 2024 r. na email: archlgy@udu.edu.ua.
Publikacje
- 14 marca w Narodowym Rezerwacie „Hluchiw”, w mieście Hluchiw (obwód sumski), odbyła się promocja monografii ukraińskiego archeologa – doktora Yuriia Kowalenka – zatytułowana „Historyczna topografia Hluchiwa w średniowieczu i czasach nowożytnych” („Історична топографія Глухова доби середньовіччя та ранньомодерного часу”). Monografia, która ukazała się w tym samym miesiącu, jest publikacją rozprawy doktorskiej naukowca, obronionej w roku 2021. Niestety, sam Autor nie doczekał się promocji – równo rok temu zaginął na froncie, niedaleko wsi Kuźmine w obwodzie luhańskim.
- W połowie marca ukazała się monografia dr. hab. Oleha Mal’czenko zatytułowana „Włoska artyleria XV-XVII wieku w północnym Nadczarnomorzu” („Італійська артилерія XV-XVII ст. у північному Причорномор’ї”). Książka jest owocem wieloletnich badań Autora nad tym tematem.
- W połowie marca w wydawnictwie Archaeopress w Oksfordzie ukazała się publikacja współpracowniczki Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy dr Tetyany Szewczenko „Greek Religion in Tauric Chersonesos”. Monografia przedstawia kompleksową analizę archeologicznych, historycznych, epigraficznych i numizmatycznych dowodów kultów religijnych praktykowanych w starożytnym Chersonesie.
- Na końcu marca ukazał się zbiór artykułów „Styl artystyczny, technika i treść we wczesnej epoce żelaza w Eurazji” («Мистецька стилістика, техніка та змістовність за доби раннього заліза Євразії») (S. Zadnikov, I. Shramko, W. Pankowski (red.), Kharkiv-Kotelva: Maydan, 2023, 282 s.). Książka dedykowana jest znanemu ukraińskiemu archeologowi Yuriiowi Polidowyczowi z okazji jego 60-tych urodzin (link).
In memoriam
11 marca zmarł w wieku 37 lat ukraiński archeolog, specjalista z okresu epoki wczesnego żelaza, absolwent Wydziału Historycznego Narodowego Uniwersytetu im. Wasyla Karazina w Charkowie – doktor Oleksii Kriutczenko. W roku 2014 Oleksii dobrowolnie wyjechał na front, gdzie walczył niedaleko miasta Szczastia (obwód luhański) i został ciężko ranny. Po powrocie z frontu obronił doktorat, opublikował wiele tekstów naukowych, w tym monografię z zakresu badań nad ustrojem obronnym grodzisk scytyjskich. 24 lutego 2022 roku dr Kriutczenko powrócił na front. Jednak ciężka choroba zmusiła go do podjęcia długiego leczenia, w tym w Holandii, gdzie zmarł. Cześć pamięci naszego Kolegi!