Misejda – kościół i okolice, region Mahas, Sudan

Kierownik badań: dr. hab. Dobrochna Zielińska
Miejsce badań: Misejda, region Mahas, Sudan  19°53’1.31″N  30°23’35.49″E
Charakter stanowiska: kościół zbudowany wokół rytu naskalnego i okoliczne stanowiska archeologiczne
Datowanie: ca. 6000 p.n.e.- XIX/XX w.

http://miseeda.uw.edu.pl

„Dobry Pasterz” z Masida. Obraz w kontekście zmieniającego się krajobrazu kulturowego Trzeciej Katarakty Nilu. – finansowany przez NCN (UMO-2019/35/B/HS3/02440)

Nieopodal współczesnej wioski Misejda w sudańskiej części Nubii, a terenach Trzeciej Katarakty, zachował się stojący na uboczu kościół, który kryje w sobie ryt naskalny z okresu kuszyckiego (VII w. p.n.e – IV w. n.e), wykonany przynajmniej trzysta lat przed tym, jak region ten został nawrócony na Chrześcijaństwo.

Pewne podobieństwo tego wizerunku do znanego w sztuce wczesnochrześcijańskiej przedstawienia „Dobrego Pasterza” stało się inicjujące dla całego projektu. Połączenie dawnych rytów naskalnych ze zdecydowanie młodszą architekturą sakralną to sytuacja intrygująca, wyjątkowa w skali Nubii. Zarówno rysunek naskalny i kościół znajdują się na granicy przestrzennej, ale niwelują granicę w czasie, łącząc czasy przed-chrześcijańskie z epoką chrześcijańską.

By zrozumieć powody i okoliczności w jakich powstał ten kościół, szerszy kontekst powinien być przebadany i zrozumiany. Po pierwsze – kontekst przestrzenny: w regionie Trzeciej Katarakty występują liczne ryty naskalne. Drugim kontekstem jest okres, w którym rysunek został wykonany, oglądany, szanowany, a być może czczony. Jego znaczenie musiało ulec transformacji pomiędzy późnym okresem meroickim, a momentem kiedy stał się obiektem zainteresowania chrześcijańskich mieszkańców tego regionu i podróżników.