Idea utworzenia czasopisma zrodziła się w głowach Wojciecha Nowakowskiego z ówczesnego Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Jerzego Brzozowskiego i Jerzego Siemaszko z Muzeum Okręgowego w Suwałkach jeszcze na samym początku XXI wieku. Wynikało to z nagromadzenia dużej liczby opracowań materiałów archeologicznych dotyczących Suwalszczyzny. Były to zarówno prace archeologów o dużym dorobku, jak i prace dyplomowe studentów, którzy dopiero czynili pierwsze kroki w archeologii. Ważnym było także przekazywanie czytelnikom wiedzy o realizacji bieżących projektów związanych z szeroko pojętą archeologią bałtyjską. Pomysł pisma udało się jednak zrealizować dopiero w 2017 roku, gdy ukazał się pierwszy tom nowego periodyku wydawanego wspólnie przez Muzeum Okręgowe w Suwałkach i Instytut (obecnie Wydział) Archeologii UW.
Początkowo pismo miało trzy rubryki – „Studia i Materiały”, „Odkrycia i Komunikaty” oraz „Kronika Naukowa”. Już drugi tom przyniósł jednak poszerzenie zakresu publikacji – pojawiły się tu bowiem teksty związane z niezwykle ciekawym zagadnieniem – historią archeologii. W zamierzeniu redakcji ten dział będzie nadal kontynuowany – po to, by młodsze pokolenie miało możliwość poznać nie tylko dzieje badań, lecz także dowiedziało się z pierwszej ręki – z wspomnień uczestników ówczesnych wykopalisk i muzealników – w jakich warunkach pracowali archeolodzy jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Cztery tomy „Studia Archaeologica Sudauica” (2017, 2019, 2021, 2024) przybliżają historię archeologii na terenie Suwalszczyzny także poprzez dedykację archeologom, którzy działali na Suwalszczyźnie. Pierwszy tom poświęcono Janowi Jaskanisowi, drugi – Włodzimierze i Romualdowi Odojom. Początkowo dedykacje te były działaniem dość spontanicznym, wydawanie tomów zbiegało się bowiem ze śmiercią naukowców. W zamierzeniu redakcji jest jednak, by kolejne tomy nadal prezentowały najważniejsze postacie naukowców z dziedziny archeologii Suwalszczyzny, lecz za ich życia. Niestety, redakcja czwartego tomu zbiegła się ze smutną wiadomością o śmierci prof. Mariana Pokropka, dlatego tom wbrew zapowiadanym pomysłom poświęciliśmy jemu.
W III tomie pewną nowość stanowił dział „Recenzje i Omówienia”. Był to nie tylko wymóg chwili, w czasach pandemii bowiem wymiana informacji pomiędzy naukowcami była mocno utrudniona, lecz także potrzeba głębszego sięgania do publikowanych prac. Jest to szczególnie ważne obecnie, gdy liczba wydawnictw nie pozwala na szczegółowe zapoznanie się z każdą pozycją. Dlatego dział ten na stale zagości w naszym piśmie.
Tradycją jest również prezentowanie prac młodych archeologów, które nie tylko opisują materiał, ale też z wielkim pietyzmem próbują dać ocenę pozyskanym zabytkom i ustalić ich pozycję na tle dotychczasowego stanu wiedzy.
Wraz z kolejnymi tomami poszerzają się także ramy czasowe publikowanych materiałów, pierwsze tomy prezentowały głównie epokę żelaza. Już od III tomu sięgamy jednak nawet do epoki kamienia. Z miłą chęcią witamy zatem autorów zajmujących się archeologią różnych okresów. Jak pokazuje tom IV nie ograniczamy się do autorów z Polski.
Wszystkie teksty mają streszczenie w języku angielskim, a dzięki temu mogą się z nimi zapoznać nawet osoby nieznające języka polskiego.
Dostępne tomy:
Studia Archaeologica Sudauica, tom I
Studia Archaeologica Sudauica, tom II
Studia Archaeologica Sudauica, tom III
Studia Archaeologica Sudauica, tom IV