Miesiąc: styczeń 2019

Opublikowane w

Czaszkowo – miejsce obrzędowe

Zabytki z Czaszkowa, fot. Miron Bogacki
Zabytki z Czaszkowa, fot. Miron Bogacki

Kierownik badań:
dr hab. Tomasz Nowakiewicz (IAUW), dr Aleksandra Rzeszotarska-Nowakiewicz (IAE PAN)
Miejsce badań: Czaszkowo  st. 1, gm. Piecki, pow. mrągowski, woj. warmińsko-mazurskie
Kraj: Polska
Instytucje uczestniczące w badaniach:
Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Charakter stanowiska: stanowisko bagienne
Opis badań:
Zlokalizowane nad dawnym jez. Nidajno stanowisko jest pierwszym w Polsce miejscem, w którym zarejestrowano ślady obrzędów realizowanych według germańskiego obyczaju, znanego z licznych bagien ofiarnych południowej Skandynawii (jak Illerup Ådal, Nydam, Thorsberg). Polegały one na topieniu w wodach bagnistego jeziora broni i różnorodnych i cennych elementów wyposażenia wojowników, przy czym przedmioty te były zazwyczaj uprzednio rytualnie niszczone.

Badania w Czaszkowie są metodycznym i logistycznym wyzwaniem, niemającym precedensu w polskiej archeologii. Jednak dostarczają one wyników również pozbawionych analogii. Podczas badań prowadzonych w osadach sedymentacyjnych dawnego jeziora zarejestrowano bardzo liczne fragmenty uzbrojenia (groty włóczni, duże noże bojowe, miecze, ostrogi a nawet kolczugi), wśród których wyraźną grupę stanowiły importy ze strefy prowincjonalno-rzymskiej. Towarzyszyły im bogato zdobione elementy pasa lub rzędu końskiego z wyobrażeniami zoomorficznymi (głównie z realistycznymi wizerunkami lwów) i większe okucia z wyobrażeniami gryfów, koziorożców i trudnych do zidentyfikowania hybryd. Listę niespotykanych znalezisk uzupełniają złote okucia miecza (zdobione złożonym motywem łączącym przedstawienia lwów, ptaków i delfinów), srebrno-złota figurka sępa i fragmenty szklanego pucharu.

Widoczne na zabytkach z Czaszkowa niespotykane nagromadzenie prestiżowych oznak władzy jest zjawiskiem unikatowym nie tylko w skali Mazur, ale wręcz całego kontynentu. Jednak wciąż nie są jasne przyczyny ich umieszczenia w mazurskim bagnie. Nie wiadomo także, czy swe rytuały sprawowali tu członkowie jakiejś germańskiej drużyny wracający do swej skandynawskiej ojczyzny znad granic rzymskiego świata, czy też byli to powracający z tego samego terenu bałtyjscy mieszkańcy Mazur, którzy przyswoili sobie prestiżowy rytuał wojowników od poznanych tam Germanów? Nie można też wykluczyć, że najcenniejsze znaleziska z Nidajna, znalazły się na Mazurach jako dyplomatyczny podarunek przekazany w późnej starożytności któremuś z tutejszych wodzów przez jednego z władców antycznego świata.

Czaszkowo

Opublikowane w

Więckowski Wiesław


dr hab. Wiesław Więckowski, prof. ucz.
Katedra Archeologii Ameryk

e-mail:
w.c.wieckowski[at]uw.edu.pl

telefon:
+48 22 55 22 823

dyżury:
W roku akademickim 2025/26 – urlop naukowy.

zainteresowania naukowe:
– bioarcheologia
– archeologia funeralna
– tafonomia archeologiczna
– archeologia andyjska
– archeologia i bioarcheologia Izraela
– język hebrajski

W roku akademickim 2025/26 nie prowadzę zajęć.

zajęcia prowadzone w roku akad. 2024/2025:
w zakresie dydaktyki i badań naukowych współpracuję z Katedrą Bioarcheologii i Katedrą Archeologii Epoki Kamienia

– Archeologia i antropologia śmierci (OGUN)
– Człowiek i środowisko (konwersatorium dla I roku) – dr. Michałem Przeździeckim
– Dzieje człowieka – kultura, biologia, środowisko (konwersatorium) – z dr. Michałem Przeździeckim
– Taphonomy of Human Remains (class for MA program, translatorium dla studiów magisterskich polskojęzycznych)
– Bioarchaeology – seminar (seminarium) – z prof. Arkadiuszem Sołtysiakiem
– Basic Human Osteology (laboratory)
– Paleoanthropology – konwersatorium w j. angielskim (też translatorium) przedmiot nie jest prowadzony w roku 2024/25 (no class in 2024/25)

bibliografia:
Academia.edu
ResearchGate
ORCID

wykopaliska:
– bioarcheolog – Castillo de Huarmey, Peru
– area supervisor i bioarcheolog – Legio, Izrael (w ramach JVRP)

granty:

Wykonawca w grancie NCN 2023/49/B/HS3/02814 Cenieni i niezapomniani. Trwałe rody, władza i porządek społeczny w starożytnych Andach kierowanym przez prof. Miłosza Giersza

Wykonawca w grancie NCN 2018/31/B/HS3/01655 Płeć, przestrzeń i czas w prekolumbijskiej świątyni zmarłych kierowanym przez prof. Miłosza Giersza

Wykonawca w grancie NCN 2015/18/E/HS3/00106 Kobiety i ich rola w prekolumbijskim i wczesno kolonialnym Peru: studium przypadku imperialnego grobowca z Castillo de Huarmey kierowanym przez dr Patrycję Prządkę-Giersz

Kierownik w grancie NCN 2018/02/X/HS3/00850 Analiza pochówku przedstawiciela diaspory chińskiej na st. Castillo de Huarmey, Peru.

Opublikowane w

Kontny Bartosz

Bartosz Kontny
dr hab. Bartosz Kontny, prof. ucz.
Dziekan Wydziału Archeologii UW
Katedra Archeologii Barbaricum i Prowincji Rzymskich

e-mail:
bdkontny@uw.edu.pl

telefon:
+48 (22) 55 22 800 (sekretariat)

dyżury:
wtorek 13.15–15.15, gabinet dziekański (2.02)
czwartek 11.15–13.15, gabinet dziekański (2.02)

dyżur dla studentów:
wtorek 15.15–17.15, pokój 3.05

zainteresowania naukowe:
– archeologia okresu przedrzymskiego
– rzymskiego i wędrówek ludów w barbarzyńskiej Europie
– bronioznawstwo starożytne
– archeologia podwodna, dawne szkutnictwo

bibliografia:
Academia.edu
ResearchGate

Opublikowane w

Ciołek Renata


dr hab. Renata Ciołek, prof. ucz.
Katedra Archeologii Klasycznej

e-mail:
renataciolek@uw.edu.pl

dyżury:
poniedziałek zdalnie: w godz. 16.30–18.30 stały link, bez potrzeby umawiania https://meet.google.com/orf-ssvj-swz
poniedziałek stacjonarnie: 8.30–9.45, pokój 209
poniedziałek stacjonarnie: 14.45–15.30, pokój 209

zainteresowania naukowe:
– numizmatyka antyczna (grecka i rzymska)
– mennictwo prowincji rzymskich
– archeologia Bałkanów okresu rzymskiego
– archeologia Polski okresu wpływów rzymskich
– historia Cesarstwa Rzymskiego

bibliografia:
Renata Ciołek

DYDAKTYKA rok akad. 2024/2025
Wykłady:
OGUN Mass media w starożytnej Grecji, sem.zim. pon. 18.30-20.00
OGUN Mass media w starożytnym Rzymie, sem.let. pon. 18.30-20.00
OGIN Podróż po Cesarstwie Rzymskim śladami monety, sem.zim. wt. 18.30-20.00
Konwersatoria (studia mgr):
– Od iliryjskich piratów do rzymskich legionistów, sem.let. pon. 9.45-11.15
– Niezliczone twarze monety rzymskiej, sem. let. pon. 13.15-14.45
Laboratorium (I rok lic.)  Opis zabytku – moneta antyczna, sem.let. pon.11.30-13.00
Warsztaty: Zwierciadło starożytnego Świata – warsztaty numizmatyczne o rzymskiej potędze i chwale, sem zim. drugi tydzień sesji zimowej

 

 

inne:
PRZEBIEG REALIZACJI PROJEKTU The project  NCN Grant No. 2016/21/B/HS3/00021 “Monetary circulation in Moesia and Illyria. The case of the finds from Novae (Bulgaria) and Risan (Montenegro)”

Opublikowane w

Wielgosz-Rondolino Dagmara


dr Dagmara Wielgosz-Rondolino
Katedra Archeologii Klasycznej

e-mail:
dagmara.wielgosz@uw.edu.pl

telefon:
+48 (22) 55 22 817

dyżur:
wtorek 11.00–13.00, pokój 3.17

zainteresowania naukowe:
– wschodnia część basenu morza Śródziemnego w okresie grecko-rzymskim
– marmur i inne skały w starożytności: identyfikacja, zastosowanie, handel
– badania archeometryczne

wybrana bibliografia:
– Dagmara Wielgosz-Rondolino.pdf

Opublikowane w

Novae – rzymski obóz legionowy i miasto późnoantyczne

Kierownik badań: dr hab. prof. UW Agnieszka Tomas
Miejsce badań: Novae
Kraj: Bułgaria
Instytucje uczestniczące w badaniach: Wydział Archeologii UW, Bułgarska Akademia Nauk i Narodowy Instytut Archeologii z Muzeum
Charakter stanowiska: rzymski obóz legionowy (castra legionis), osiedle przyobozowe (canabae legionis) i miasto późnoantyczne.

Chronologia: I-VI w.

Obóz w Novae leży dziś w północnej Bułgarii, nad Dunajem, nieopodal miasta Swisztow. Został założony prawdopodobnie około połowy I w. n.e. Z tym miejscem związany jest legion I Italski, którego obecność poświadczona jest do lat 30. V w. n.e. Na terenie obozu, który zajmuje 17,99 ha, odkryto monumentalne budowle, wśród których najważniejszą jest komendantura obozu (principia), choć równie okazały jest szpital legionowy (valetudinarium) oraz łaźnie (thermae legionis). Od strony zachodniej obozu istniało osiedle (canabae), a od strony południowej i wschodniej nekropola. W okresie późnoantycznym fortyfikacje Novae wzmocniono, a od strony wschodniej do obozu przyłączono dodatkowy teren (tzw. aneks), który obejmuje powierzchnię około 8 ha. W tym czasie w obrębie murów mieszkali zarówno żołnierze, jak i ludność cywilna. Ślady najpóźniejszej aktywności Rzymian pochodzą z końca VI w.

Novae. Widok na centralną część stanowiska i Dunaj. Fot. F. Zoń

Opis aktualnych badań:  Aktualne badania archeologiczne prowadzone są w centralnej części fortecy, na tyłach komendantury legionowej (retentura). W tym miejscu w 2005 roku zadokumentowano pozostałości masywnej budowli o regularnym rozplanowaniu, a także wtórnie użytą bazę posągu dowódcy legionu I Italskiego w okresie panowania Gordiana III. Od roku 2025 realizujemy projekt badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (zobacz niżej). Celem badań jest ustalenie  charakteru zabudowy tej części obozu oraz ustalenie lokalizacji rezydencji dowódcy legionu (praetorium).

Więcej o projekcie: Praetorium w Novae

Odkrywanie pretorium. Rozplanowanie, chronologia i funkcja rezydencji dowódcy w rzymskiej twierdzy legionowej Novae (dziś Bułgaria) (Nr umowy UMO-2024/53/B/HS3/03816).

Zobacz film o naszym zespole i badaniach w Novae FILM

Poprzedni projekt, obejmujący badania na terenie późnoantycznej dzielnicy Novae (tzw. aneksu) oraz nekropoli został zakończony w roku 2021.

Projekt zakończony: „Osiedle cywilne przy rzymskim obozie legionowym w Novae (Mezja Dolna) i jego losy w okresie późnego antyku”, NCN, OPUS 10, nr UMO-2015/19B/HS3/017/90, Termin realizacji: 5.06.2016 – 5.06.2022 r.

Zobacz więcej tutaj

Publikacje:

  • A. Tomas, E. Jaskulska, J. Dworniak-Jarych, E Jęczmienowski, T. Dziurdzik, A. Mech, The eastern necropolis at Novae, Archaeologia Bulgarica 24/3, 2020, 37–63
  • The transformation of Novae. Eastern necropolis and the late Roman extension [in:] Transformations in Antiquity, A. Tomas (ed.), BREPOLS, RomA Series (w przygotowaniu)

Pozostałe projekty Wydziału Archeologii UW realizowane w Novae:

Novae 2017-2021. In medio castrorum. Statuaryczno-epigraficzny pejzaż centralnej części rzymskiego obozu w Novae (T. Sarnowski, projekt bezwykopaliskowy)

Novae 2012-2015. Badania struktur osadniczych przy użyciu niedestrukcyjnych metod badań terenowych (A. Tomas, zakończony)

Novae 2009-2011. Komendantura obozu i fortyfikacje (T. Sarnowski, zakończony)

 

 

 

 

Opublikowane w

Starski Michał

Michał Starski
dr Michał Starski
Prodziekan ds. studenckich
Katedra Archeologii Średniowiecza i Nowożytności

e-mail:
m.starski@uw.edu.pl

telefon:
+48 (22) 55 22 800 (sekretariat)

dyżury:
poniedziałek 11.30–13.00, gabinet
środa 12.30–14.00, gabinet

dyżury dla studentów:
środa 11.15–12.00, pokój 0.36
czwartek 15.00–16.00, pokój 0.36

zainteresowania naukowe:
– archeologia późnego średniowiecza i czasów nowożytnych
– ceramika
– Pomorze
– Prusy

bibliografia:
Michał Starski

Opublikowane w

Podlesie – cmentarzysko kultury łużyckiej

Kierownik badań: mgr Artur Grabarek
Miejsce badań: Podlesie 5, gm. Oleśnica, pow. staszowski
Kraj: Polska
Instytucje uczestniczące w badaniach: Instytut Archeologii UW
Charakter stanowiska: osada kultury ceramiki wstęgowej rytej
Opis badań: Podlesie to niewielka wieś, położona ok. 5 km na wschód od Oleśnicy w woj. świętokrzyskim.W latach 2014-2017 na stanowisku przeprowadzono badania, w trakcie których przebadano powierzchnię 150 m². Odkryto ponad 100 ciałopalnych grobów popielnicowych należących do kultury tarnobrzeskiej. Dużą wartość naukową niesie za sobą nie tylko zróżnicowany inwentarz ceramiczny, ale także bardzo bogaty zbiór zabytków z brązu i krzemienia. Część z wystąpiła w kontekście grobowym. Odkryto także dwa bogato wyposażone groby k. przeworskiej. Analiza potwierdziła podobieństwo materiałów zabytkowych z Podlesia do inwentarzy innych cmentarzysk kultury łużyckiej z terenu wschodniej części Niecki Nidziańskiej.
Projekt/finansowanie: –

Back to top