Zgliczyn Pobodzy – osada i cmentarzysko z grobami książęcymi

Kierownik badań: Andrzej Szela
Miejsce badań: Zgliczyn Pobodzy, Mazowsze północne
Kraj: Polska
Instytucje uczestniczące w badaniach: Wydział Archeologii UW
Wojewódzki Mazowiecki Konserwator Zabytków,
Fundacja Wydziału Historycznego „Varia”
Charakter stanowiska: cmentarzysko i osada
Datowanie: młodszy okres przedrzymski, okres wpływów rzymskich, okres wędrówek ludów
Opis: Od roku 2018 prowadzone są prace na osadzie i cmentarzysku, które zaliczyć należy do jednych z najbogatszych stanowisk archeologicznych z obszaru północnego Barbaricum.

Osada założona została przez ludność kultury przeworskiej (WANDALÓW) na przełomie III i II wieku p.n.e, czyli na samym początku formowania się tej niezwykle bogatej kultury archeologicznej na obszarze dzisiejszej Polski. Do dnia dzisiejszego zachowały się na niej liczne obiekty z bogatym materiałem archeologicznym i archeozoologicznym. Pochodzą z niej również liczne zabytki wydzielone, na które oprócz narzędzi czy ozdób składają się również liczne monety-denary i sesterc, które pochodzą zapewne z rozproszonego skarbu. Do chwili obecnej znaleziono już ponad 60 rzymskich monet, co stanowi jedno z największych znalezisk monet rzymskich znalezionych w trakcie badań wykopaliskowych. Z kolei na położonej w bezpośrednim sąsiedztwie nekropoli mamy do czynienia z grobami ciałopalnymi i szkieletowymi datowanymi , przynajmniej na chwilę obecną od I wieku n.e. do V wieku n.e. do chwili obecnej nie znaleziono jeszcze pochówków z ostatnich wieków przed naszą erą. W zamian znaleziono natomiast liczne groby ciałopalne z I i II wieku naszej ery. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj grób książęcy z początku II wieku, który uznać należy za jeden z najbogatszych pochówków tego typu z obszaru północnego Barbaricum. Oprócz niego znaleziono również groby inhumacyjne z okresu wpływów rzymskich oraz co niezwykle ciekawe z okresu wędrówek ludów.

 

Rekonstrukcja wybranych elementów z grobu książęcego

 

Brudnice monety
Wybór monet rzymskich znalezionych  na osadzie

 

Więcej informacji:

Zapraszam na wykopaliska

https://warszawa.onet.pl/mazowsze-grob-ksiazecy-sprzed-blisko-2-tys-lat/fex17sq

https://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,odkryli-bogaty-grob-sprzed-dwoch-tysiecy-lat-to-absolutny-unikat,282502.html?fbclid=IwAR1ogaOfDjyzX1DVRbXWv0hUzd1vq4UIUpSz3QA__mMaRa9AEUz7l0vSv-o

http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C32402%2Cmazowieckie-archeolodzy-odkryli-grob-ksiazecy-sprzed-blisko-2-tys-lat.html Czytaj dalej „Zgliczyn Pobodzy – osada i cmentarzysko z grobami książęcymi”

Piątkowska-Małecka Joanna

Joanna Piątkowska-Małecka
dr hab. Joanna Piątkowska-Małecka
Katedra Bioarcheologii

e-mail:
jmalecka@uw.edu.pl

telefon:
+48 22 55 22 837
+48 22 55 22 844

dyżury:
poniedziałek 8.15–9.45, pokój 0.28 lub 0.29
środa 11.15–12.45, pokój 0.28 lub 0.29

zainteresowania naukowe:
– łowiectwo ssaków w pradziejach
– gospodarka zwierzętami w średniowieczu na pograniczu polsko-ruskim
– pochówki zwierzęce i wyroby z kości w grobach kultur epoki brązu na ziemiach polskich
– zwierzęta w gospodarce i wierzeniach na Bliskim Wschodzie w epoce brązu
– gospodarowanie zwierzętami na terenie Lewantu w epoce żelaza

bibliografia:
Joanna Piątkowska-Małecka

Castillo de Huarmey – ośrodek imperium Wari na północnym wybrzeżu Peru

Castillo de Huarmey, fot. Miłosz Giersz
Castillo de Huarmey, fot. Miłosz Giersz

Kierownik badań: dr hab. Miłosz Giersz
Miejsce badań: Huarmey
Kraj: Peru
Instytucje uczestniczące w badaniach: IAUW, PUCP, NGS, APPEA
Charakter stanowiska: osada, miejsce kultu, cmentarzysko, okres Imperium Wari (600 – 1050 n.e.).

Opis badań:
XII wieków temu, na peruwiańskiej pustyni nad brzegami Pacyfiku, na dalekich rubieżach pierwszego imperium prekolumbijskich Andów nazywanego przez archeologów terminem Wari, pojawił się nowy ośrodek władzy ze stolicą w Castillo de Huarmey. Tamtejsi władcy, na wiele wieków przed powstaniem państwa Inków, rozwinęli unikalną kulturę, która stworzyła niepowtarzalne dzieła architektury i sztuki. Castillo de Haurmey stało się też jedną z najbogatszych nekropoli elit imperium Wari.

fot. Miłosz Giersz
fot. Miłosz Giersz

Dolina Huarmey, położona w regionie Ancash, około 300 km na północ od stolicy Peru, Limy, to jedna z wielu dolin rzecznych na pustynnym wybrzeżu Pacyfiku. To w tej spokojnej oazie, ponad 1000 lat temu, lud Wari założył nowy ośrodek władzy. Castillo de Huarmey, położone 1 km na wschód od dzisiejszej stolicy prowincji Huarmey, zajmuje powierzchnię 45 ha. Główną jego częścią jest monumentalnych rozmiarów pałac i górująca nad nim królewska nekropola zbudowana na szczycie naturalnego skalnego wzgórza. Plądrowane i niszczone przez dziesięciolecia ruiny dawnej stolicy jednej z prowincji imperium Wari doczekały się kompleksowych badań archeologicznych dopiero w 2010 r., kiedy ekipa kierowana przez Miłosza Giersza i Patrycję Prządkę-Giersz z Uniwersytetu Warszawskiego, przy współudziale Krzysztofa Makowskiego i Roberto Pimentela Nity z Pontyfikalnego Uniwersytetu Katolickiego Peru w Limie, rozpoczęła tam pierwsze wykopaliska. To tu, po wielu latach prac badawczych polsko-peruwiański zespół archeologów pod kierownictwem dra. Miłosza Giersza z UW odkrył pierwszy nienaruszony grobowiec królewski prekolumbijskiej cywilizacji Wari, w którym znajdowały się szczątki 58 arystokratek, 6 ludzkich ofiar, dwojga okaleczonych strażników i ponad 1300 artefaktów wykonanych ze złota, srebra, brązu, a także zdobiona ceramika, rzadkie wyroby z drewna, kości, muszli i kamieni. Odkrycie to zostało uznane przez towarzystwo National Geographic i miesięcznik naukowy ARCHEOLOGY. A publication of Archaeological Institute of America jako jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych na świecie. Wykopaliska archeologiczne przyniosły nie tylko ogrom unikalnych danych, ale również̇ nowe pytania badawcze, na które archeolodzy starają się odpowiedzieć kontynuując multidyscyplinarne badania tym wyjątkowym stanowisku.

Projekt/finansowanie: 
Sezon 2010 Projektu Archeologicznego Castillo de Huarmey przeprowadzono dzięki środkom Narodowego Centrum Nauki (grant NCN 2970/B/H03/2009/37) oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dotacja 579/N-PERU/2009/0). Sezony 2012-2018 tegoż projektu sfinansowano dzięki grantom Narodowego Centrum Nauki (NCN 2011/03/D/HS3/01609 i NCN 2014/14/M/HS3/00865), Towarzystwa National Geographic Society (EC0637-13, GEFNE85-13, GEFNE116-14 oraz W335-14), a także dzięki wsparciu finansowemu Compañia Minera Antamina S.A. Wiele dodatkowych inicjatyw badawczych projektu zrealizowanych było dzięki wsparciu instytucjonalnemu i/lub finansowemu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (grant KWERENDA 2011/195), Narodowego Centrum Nauki (granty NCN 2015/18/E/HS3/00106 i NCN 2015/19/N/ HS3/00880), Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Diamentowy Grant 2013012043) oraz Pontyfikalnego Uniwersytetu Katolickiego Peru w Limie, Polsko-Peruwiańskiego Towarzystwa Badań Andyjskich, Ministerstwa Kultury Republiki Peru oraz samorządu prowincji Huarmey.

Giersz Miłosz

Miłosz Giersz
dr hab. Miłosz Giersz, prof. ucz.
Katedra Archeologii Ameryk

e-mail:
mgiersz@uw.edu.pl

telefon:
+48 22 55 22 823

dyżury:
poniedziałek, 11.30–13.00, pokój 3.23

zainteresowania naukowe:
– archeologia Ameryki Południowej
– archeologia funeralna
– kultura materialna prekolumbijskich Andów
– archeometria
– popularyzacja archeologii
– archeologia antropologiczna

bibliografia:
Academia.edu

Archeolog, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Za swoją pracę doktorską, obronioną w 2007 roku, otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej, jak również Nagrodę imienia Ignacego Domeyki za najlepszy doktorat z zakresu studiów latynoamerykanistycznych, ufundowaną przez Polskie Towarzystwo Studiów Latynoamerykanistycznych. Od 2002 roku współkieruje dwoma polsko-peruwiańskimi projektami archeologicznymi w północno-zachodnim Peru: Projektem Archeologicznym Valle de Culebras oraz Projektem Archeologicznym Castillo de Huarmey. W ramach tego drugiego kierował zespołem, który odnalazł prekolumbijskie mauzoleum królewskie w Castillo de Huarmey, z pierwszym niewyrabowanym grobowcem należącym do władczyń kultury Wari, starożytnej południowoamerykańskiej cywilizacji poprzedzającej Imperium Inków (ok. 600 – 1050 n.e.). To sensacyjne odkrycie zostało okrzyknięte jednym z 10 najważniejszych odkryć 2013 roku przez Archaeological Institute of America, a także trafiło na łamy National Geographic Magazine zarówno w jego wydaniu międzynarodowym (czerwiec 2014), jak i w poszczególnych edycjach krajowych (czerwiec-sierpień 2014), w wielu przypadkach stając się tematem okładkowym. Jest laureatem szeregu nagród i odznaczeń, w tym VIII edycji stypendium “Zostańcie z nami!”, ufundowanego przez tygodnik Polityka (2007), nagrody Traveler 2013 National Geographic Polska za najważniejsze polskie odkrycie naukowe (2013), oraz Kawalerem Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej (2015) i Komandorem Orderu Zasługi Republiki Peru (2018) za wybitne osiągnięcia na rzecz nauki oraz wkład we współpracę pomiędzy Rzeczpospolitą Polską i Republiką Peru. Jest on uznanym ekspertem w dziedzinie archeologii Andów i Ameryki Południowej. Jest członkiem wielu stowarzyszeń powiązanych z jego profesją, między innymi The Explorers Club oraz Society for American Archaeology. Pełni także rolę prezesa Polskiego Towarzystwa Studiów Latynoamerykanistycznych. Dr Giersz jest autorem licznych książek i artykułów z zakresu archeologii i sztuki przedhiszpańskich kultur latynoamerykańskich. Jego wcześniejsze i bieżące projekty badawcze były wsparte finansowo przez liczne polskie i zagraniczne instytucje państwowe i prywatne, m. in. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP, Narodowe Centrum Nauki, Fundację na rzecz Nauki Polskiej, Expeditions Council of the National Geographic Society, Global Exploration Fund of the National Geographic Society Europe oraz National Geographic Society Waitt Grants Program i kompanię górniczą ANTAMINA. Kurator wielu ważnych wystaw muzealnych, w tym wystawy Castillo de Huarmey. El Mausoleo Imperial Wari zorganizowanej w Museo de Arte (Museum of Art) w Limie w 2014 r. i wystawy  Skarby Peru. Królewski grobowiec w Castillo de Huarmey w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie  (grudzień  2017 – maj 2018 r. ) . Ta ostatnia wystawa to pierwsza w Polsce ekspozycja muzealna oryginalnych zabytków prekolumbijskich, sprowadzonych z Peru. To również pierwsza w Europie okazja zobaczenia unikatowych artefaktów odkrytych w Castillo de Huarmey, tworzących obecnie kolekcję Narodowego Muzeum Archeologii, Antropologii i Historii Peru w Limie.

Publikacja odkryć z Krosna

Zabytki z Krosna, fot Miron Bogacki
Zabytki z Krosna gm. Pasłęk, fot Miron Bogacki

Kolie ze szklanych i bursztynowych paciorków, brązowe ornamentowane puzderko czy zespół tajemniczych palenisk obrzędowych to nieliczne z kilkuset artefaktów zabezpieczonych podczas prac wykopaliskowych archeologów z UW na cmentarzysku kultury wielbarskiej w Krośnie. Publikacja tych odkryć jest efektem projektu pt. „Brakujące ogniwo – materiały z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Krośnie, pow. Pasłęk z badań w l. 1980-2010”, realizowanego przez Fundację Przyjaciół Instytutu Archeologii UW. Więcej informacji…

Jezioro Lubanowo – miejsce ofiarne

Kierownik badań: dr hab.  Bartosz Kontny, prof. UW
Miejsce badań: Jezioro Lubanowo gm. Banie powiat gryfiński
Kraj: Polska
Instytucje uczestniczące w badaniach: Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Charakter stanowiska: miejsce ofiarne

Badania w jeziorze Lubanowo, fot. Aleksander Kozłowski
Badania w jeziorze Lubanowo, fot. Aleksander Kozłowski

Opis badań:
Począwszy od 2014 r. zespół badaczy (Tomasz Nowakiewicz, Bartosz Kontny, Artur Brzóska, Piotr Prejs) i studentów IA UW (w pierwszych latach wraz z IAiE PAN – dr Aleksandra Rzeszotarska-Nowakiewicz) prowadził nieinwazyjne badania podwodne w jeziorze Lubanowo (dawn. Herrn-See) we wsi Lubanowo (dawn. Liebenow) na Pomorzu Zachodnim. Podczas badań pozyskano broń, elementy rzędu końskiego (m.in. wodze łańcuchowe) i narzędzia, datowane przeważnie na okres wpływów rzymskich, choć pewna ich część pochodzi z okresu średniowiecza. Niektóre z przedmiotów noszą ślady rytualnej destrukcji. W przypadku znalezisk datowanych na okres rzymski analogie wskazać można przede wszystkim na terenie kultur przeworskiej, a po części także w północnej Europie. Jezioro pełniło funkcję rytualnego jeziora ofiarnego, w którym składano zasadniczo broń i ekwipunek wojowników. Wyjątkowy charakter tego stanowiska wynika nie tylko z rzadkości podobnych miejsc ofiarnych na obszarze Polski, ale również z faktu, że mamy do czynienia z wciąż funkcjonującym zbiornikiem (w północnej Europie, gdzie zidentyfikowano dziesiątki podobnych depozytów, mają one charakter bagienny – dawne jeziora w których składano ofiary przekształciły się w torfowiska). Ofiary w okresie rzymskim były składane najprawdopodobniej przez miejscową ludność, przyporządkowaną przez archeologów do tzw. grupy lubuskiej. Znaleziska wczesno- i późnośredniośredniowieczne (broń, narzędzia, ceramika, ozdoby) mogą być – przynajmniej w części – wiązane z zachowaniami sakralnymi.
Literatura:
B. Kontny, T. Nowakiewicz, A. Rzeszotarska-Nowakiewicz,The Turning Point: preliminary results of underwater research of the former Herrn-See at the vilage of Lubanowo (Western Pomerania, Poland), „Archaeologia Baltica” 23 (2016), 45-57.
Starożytne miejsce ofiarne w jeziorze w Lubanowie na Pomorzu Zachodnim, ed. Tomasz Nowakiewicz, Warszawa: IA UW 2016.
B. Kontny, Archeologia wojny. Ze studiów nad uzbrojeniem barbarzyńskiej Europy okresów wpływów rzymskich i wędrówek ludów, Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V 2019.

Łukaszewicz Ewa

dr Łukaszewicz Ewa
dr Ewa Łukaszewicz
Pracownia Badań Nieinwazyjnych

e-mail:
emarczak@uw.edu.pl

telefon:
+48 22 55 22 816

dyżury:
wtorek 9.00–11.00                                                                                                                        czwartek 9.00-11.00                                                                                                                  pokój 3.16

zainteresowania naukowe:
– archeologia wczesnego średniowiecza
– archeologia społeczna
– metrologia w archeologii
– ceramologia
– metodyka badań archeologicznych (badania nieinwazyjne)

Bibliografia                                                                                                                    https://orcid.org/0000-0003-2131-7528

Bibliografia 1984-2022

Dorobek  Naukowy