Zespół badawczy „EuroWeb. Europe through Textiles”

Zespół badawczEuroWeb. Europe through Textiles powołany został zarządzeniem Dziekana Wydziału Archeologii do obsługi międzynarodowego projektu akcji COST programu Horyzont 2020 i Horyzont Europa pt. Europe Through Textiles: Network for an integrated and interdisciplinary Humanities (EuroWeb)CA 19 131, w latach 2020–2024.

EuroWeb tworzy ogólnoeuropejską, multidyscyplinarną sieć badawczą złożoną z przedstawicieli instytucji akademickich, muzealnych, instytucji kultury, konserwatorów, oraz projektantów i osób uprawiających rzemiosło tradycyjne. Do udziału w projekcie przystąpiło obecnie 31 krajów Unii Europejskiej oraz Izrael. Celem projektu jest nowe spojrzenie na dzieje Europy, w którym uwypuklona zostanie rola produkcji włókienniczej, jednej z najważniejszych gałęzi wytwórczości i ekonomii od epoki kamienia po współczesność. Tkaniny i ubiory są tu postrzegane jako powszechne i uniwersalne formy komunikacji społecznej oraz środki budowania tożsamości: społecznej, genderowej, kulturowej. Porównane zostaną struktury opisu tekstyliów i wytwórczości włókienniczej w językach europejskich. Rozpoznane zostaną różnorakie umiejętności, jakich wymagało wytwarzanie tekstyliów przez wieki. Wreszcie, jednokierunkowe podejście badawcze do produkcji włókienniczej ulegnie przewartościowaniu na rzecz szerokiej, interdyscyplinarnej analizy. W ramach projektu organizowane będą konferencje i warsztaty naukowe, praktyczne i teoretyczne kursy, granty konferencyjne i krótkie pobyty studyjne, oraz mentoring ze strony doświadczonych kolegów, wsparcie finansowe dostaną publikacje oraz multimedialna publikacja danych EuroWeb Digital Atlas. Celem jest także zwiększenie udziału badaczy z krajów Inclusiveness Target Countires w pozyskiwaniu projektów unijnych, wsparcie naukowego rozwoju osób rozpoczynających karierę zawodową (tzn. takich, które uzyskały doktorat nie dawniej niż 8 lat temu) oraz stworzenie platformy umożliwiającej szeroką współpracę różnym dyscyplinom badawczym i środowiskom pozaakademickim.

Skład zespołu badawczego EuroWeb. Europe through Textiles:

dr Agata Ulanowska – przewodnicząca Komitetu Zarządczego akcji EuroWeb, WA UW
kontakt: a.ulanowska@uw.edu.pl

oraz, w porządku alfabetycznym:
dr Stephanie Aulsebrook – archeolożka z WA UW
kontakt: s.aulsebrook@uw.edu.pl 

mgr Marcin Wagner  archeolog z WA UW
kontakt: m.wagner@uw.edu.pl

dr Magdalena Woźniak – liderka Working Group 2: Clothing Identities: gender, age and status, CAŚ UW
kontakt: m.m.wozniak@uw.edu.pl

mgr Katarzyna Żebrowska doktorantka
kontakt: kzebwh@gmail.com

mgr Iwona Zielińska – menadżerka projektu oraz przedstawicielka instytucji prowadzącej grant
kontakt: iw.zielinska@uw.edu.pl

Więcej informacji i aktualności znaleźć można na naszej stronie, FB, YouTube, TwitterzeInstagramie.

Katedra Archeologii Egiptu i Nubii

adres:
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Szkoła Główna, pokój 3.25 tel. +48 22 55 22 825

kierownik katedry:
dr hab. Sławomir Rzepka

pracownicy:
mgr Łukasz Jarmużek
dr Marta Kaczanowicz
dr hab. Anna Wodzińska
dr hab. Dobrochna Zielińska 
dr Karel Innemée
mgr Agnieszka Ryś-Jarmużek

doktoranci:
Agata Bebel-Nowak – agata.bebel@student.uw.edu.pl
Bogusław Franczyk
Dagmara Haładaj
Adrianna Madej-Ciuba
Katarzyna Kasprzycka – katarzyna.kasprzycka@uw.edu.pl

 

Deir el-Bahari fot M.Barwik
Deir el-Bahari, fot M.Barwik


informacje o katedrze:
W Katedrze Archeologii Egiptu i Nubii prowadzone są badania nad starożytnymi i średniowiecznymi cywilizacjami doliny Nilu. Zakres prowadzonych studiów jest bardzo szeroki, obejmując m.in. archeologię osadniczą w starożytnym Egipcie i średniowiecznej (i późniejszej) Nubii, badania nad inskrypcjami i dekoracją świątyń z czasów faraońskich, studia nad ceramiką egipską i nubijską od starożytności po czasy nowożytne, ekonomią Egiptu grecko-rzymskiego, czy średniowiecznym malarstwem nubijskim. W pracach prowadzonych przez pracowników Katedry w Egipcie i Sudanie uczestniczą doktoranci i studenci.

 

GRANTY

Badania założeń osadniczych i obronnych na stanowisku Tell el-Retaba
kierownik projektu: dr Sławomir Rzepka; finansowany z grantu MNiSW nr N N109 244839; czas trwania projektu: 01.09.2010-30.08.2013; w projekcie uczestniczyła także dr Anna Wodzińska

Technologia malarstwa nubijskiego: historia, rodzaje, konserwacja
kierownik projektu: dr Dobrochna Zielińska; finansowany z grantu NCN nr 2011/01/D/HS3/06119; czas trwania projektu: 1.12.2011-30.11.2014

Wpływ czynników środowiskowych na dzieje osadnictwa na stanowisku Tell el-Retaba
kierownik projektu: dr Sławomir Rzepka; finansowany z grantu NCN nr 2012/05/B/HS3/03748 (OPUS); czas trwania projektu: 18.03.2013-17.03.2016; w projekcie uczestniczyła także dr Anna Wodzińska

Egipski bazar. Studium sieci handlowych w Egipcie od I w. p.n.e. do VII w. n.e.
kierownik projektu: dr Dorota Dzierzbicka; finansowany z grantu NCN nr 2013/11/D/HS3/02461 (SONATA); czas trwania projektu: 07.2014-07.2017

Osadnictwo egipskie w Trzecim Okresie Przejściowym na stanowisku Tell el-Retaba
kierownik projektu: dr hab. Sławomir Rzepka; finansowany z grantu NCN nr 2015/17/B/HS3/00597 (OPUS); czas trwania projektu: 1.03.2016-28.02.2020; w projekcie uczestniczyli także dr hab. Anna Wodzińska i mgr Łukasz Jarmużek

Przekrój przez wieki: kościół pw. Panny Marii w Deir al-Surian – zintegrowana analiza architektury, malarstwa i inskrypcji
kierownik projektu: dr Dobrochna Zielińska; finansowany z grantu NCN nr 2015/18/M/HS3/00621 (HARMONIA); czas trwania projektu: 2016-2019

Frontier Wanderings. Church Decoration in the Aswan Region and in Lower Nubia (6th-15th century)
kierownik projektu: dr Gertrud van Loon; finansowany z unijnego programu badań i innowacji „Horyzont 2020”, grant nr 665778 Marie Skłodowskiej-Curie; Narodowe Centrum Nauki Polska, POLONEZ 3 2016/23 / P / HS3 / 04153; czas trwania projektu: 2016-2019 http://frontierwanderings.uw.edu.pl/

Staroegipska ikonografia religijna z 21 i wczesnej 22 Dynastii (XI-X w. p.n.e.) na podstawie unikalnego zespołu sarkofagów o żółtym tle dekoracji w Muzeum Egipskim w Kairze i innych głównych kolekcji muzealnych Europy i USA
kierownik projektu: prof. dr hab. Andrzej Niwiński; finansowany z grantu NCN (OPUS); czas trwania projektu: 2018-2021; w projekcie uczestniczyła także mgr Dagmara Haładaj

Życie codzienne w niepewnych czasach. Dom i jego mieszkańcy w Egipcie Trzeciego Okresu Przejściowego po upadku imperium
kierownik projektu: dr hab. Sławomir Rzepka; finansowany z grantu NCN nr 2021/41/B/HS3/01032 (OPUS); czas trwania projektu: 1.06.2022-31.05.2026; w projekcie uczestniczy także dr hab. Anna Wodzińska, mgr Łukasz Jarmużek, mgr Agnieszka Ryś-Jarmużek, mgr Agata Bebel-Nowak

„Dobry Pasterz” z Masida. Obraz w kontekście zmieniającego się krajobrazu kulturowego Trzeciej Katarakty Nilu.  kierownik projektu: dr hab. Dobrochna Zielińska; finansowany z grantu NCN  (UMO-2019/35/B/HS3/02440), czas trwania 2020-2025

Badania Archeologiczne:
Deir el-Bahari, świątynia Hatszepsut
Deir el-Surian
Misejda
Tell el-Retaba

 

 

Katedra Archeologii Klasycznej

Adres:
Katedra Archeologii Klasycznej
Chair of Classical Archaeology

Faculty of Archaeology
University of Warsaw
Szkoła Główna, pok. 317, 320
Krakowskie Przedmieście 26/28
PL 00-927 Warsaw

 

Kierownik katedry:
Prof. dr hab. Piotr DYCZEK                            kontakt: novae@uw.edu.pl         

Pracownicy:
dr hab. Renata CIOŁEK, prof. ucz.                 kontakt: renataciolek@uw.edu.pl
dr hab. Hubert KOWALSKI, prof. ucz.         kontakt: hubert.kowalski@adm.uw.edu.pl 
dr hab. Marek T. OLSZEWSKI                       (zm. 2024 r.)
dr hab. Dariusz SZELĄG                                  kontakt: daresz@uw.edu.pl
dr hab. Jerzy ŻELAZOWSKI                           kontakt: j.r.zelazowski@uw.edu.pl
dr  Marzena ŁUSZCZEWSKA                        kontakt: m.luszczewska@uw.edu.pl
dr  Marcin MATERA                                          kontakt: marcinmatera@uw.edu.pl
dr Dagmara Wielgosz-Rondolino                 kontakt: dagmara.wielgosz@uw.edu.pl

Doktoranci:

mgr Arkadiusz CEGLIŃSKI                          kontakt: a.ceglinski@uw.edu.pl
(promotor: H. Kowalski)  Temat rozprawy doktorskiej: Początki archeologii i inspiracje ze świata antycznego. Kształtowanie się warszawskich założeń pałacowo-ogrodowych w drugiej połowie XVIII wieku.
mgr Monika DUNAJKO                                   kontakt:  m.dunajko@uw.edu.pl
(promotor: H. Kowalski)
 mgr Karolina RATAJ                                          kontakt: k.rataj@uw.edu.pl
(promotor: R. Ciołek)
Jean-Francois GUAY                                         
link: https://www.flsh.ulaval.ca/actualites/distinction-pour-jean-francois-guay-doctorant
(współpromotor: M.T. Olszewski, z prof. T. Petit ( Uniwersytet Lavala w Quebecu w Kanadzie)

Czytaj dalej „Katedra Archeologii Klasycznej”

Katedra Bioarcheologii

adres:
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Szkoła Główna, pokój 0.26, 0.28, 0.29, tel. +48 22 55 22 837 (844)

kierownik katedry:
dr Anna Gręzak

pracownicy:
dr hab. Arkadiusz Sołtysiak, prof. ucz.
dr hab. Joanna Piątkowska-Małecka
dr hab. Aldona Mueller-Bieniek
dr Rafał Fetner
dr Elżbieta Jaskulska

z Katedrą współpracuje także:
dr hab. Wiesław Więckowski, prof. ucz. (Katedra Archeologii Ameryk)

doktoranci:
mgr Monika Dzierlińska
mgr Kamil Niemczak
mgr Joanna Szymczak
mgr Aleksandra Grzegorska
mgr Adam Budziszewski

Czytaj dalej „Katedra Bioarcheologii”

Katedra Archeologii Egejskiej i Włókiennictwa

adres:
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Szkoła Główna, pokój 3.14, tel. +48 22 55 22 814, pokój 3.14.

e-mail:
egea@uw.edu.pl

kierowniczka katedry:
dr hab. Agata Ulanowska, prof. ucz.

pracownicy:
dr Stephanie Aulsebrook
dr hab. Aleksander Dzbyński
prof. dr hab. Kazimierz Lewartowski
dr Marta Żuchowska

dr Sarah Finalyson – stypendystka programu im. Stanisława Ulama, NAWA

doktoranci:
mgr Kinga Bigoraj
mgr Anna Filipek
mgr Katarzyna Żebrowska

Szkoła letnia w Atenach projektu ACTS, lipiec 2022

działania Katedry i zainteresowania pracowników:
Katedra zajmuje się szeroko pojętą archeologią Grecji w epoce brązu i archeologią włókiennictwa, w szczególności produkcją włókienniczą w Grecji, wschodnim basenie Morza Śródziemnego i na Sycylii, a także archeologią kognitywną i eksperymentalną.

Dydaktyka Katedry odzwierciedla zainteresowania naukowe jej pracowników i doktorantek. Prowadzone są więc zajęcia kursowe, seminaria oraz wykłady monograficzne z archeologii Grecji, archeologii kognitywnej i włókiennictwa w językach polskim i angielskim. Jednym z przykładów nowatorskiego wkładu w dydaktykę WA UW są zajęcia wprowadzające do archeologii włókiennictwa z elementami archeologii doświadczalnej. Katedra organizuje okazjonalnie wyjazdy dydaktyczne na Kretę i na ląd grecki, które wprowadzają uczestników do archeologii Grecji poprzez bezpośredni kontakt z zabytkami, stanowiskami i krajobrazami, a także zaznajamiają z historią, problemami, tradycjami i obyczajowością nowożytnej i współczesnej Grecji.

konferencje i publikacje: Katedra organizuje cyklicznie międzynarodowe konferencje egeistyczne pt. „Sympozjum Egejskie” skierowane do badaczek i badaczy rozpoczynających karierę naukową. Od 2017 r. wydaje recenzowaną serię „Sympozjum egejskie. Papers in Aegean Archaeology” w języku angielskim (prosimy o kontakt w sprawie wcześniejszych tomów).

Stephanie Aulsebrook  zajmuje się późnym okresem epoki brązu, metalurgią i wyrobami metalowymi oraz biografiami przedmiotów.

Aleksander Dzbyński zajmuje się teorią archeologii i archeologią kognitywną, w szczególności  rozwojem postrzegania matematycznego w neolicie i epoce brązu.

Kazimierz Lewartowski interesuje się przede wszystkim kulturą mykeńską, obyczajami grzebalnymi w epoce brązu i Grecji klasycznej oraz pamięcią o epoce brązu w późniejszej Grecji.

Agata Ulanowska zajmuje się produkcją włókienniczą na Krecie minojskiej, relacjami pomiędzy produkcją włókienniczą a pieczęciami i praktykami stemplowania oraz archeologią eksperymentalną i genderową.

Marta Żuchowska interesuje się archeologią Bliskiego Wschodu w okresie hellenistycznym i rzymskim, w tym szlakami handlowymi i komunikacyjnymi w Azji w I tys. n.e. oraz produkcją i dystrybucją jedwabiu w I tys. n.e. Swoje badania realizuje w Pracowni Archeologii Wybrzeży Pacyfiku i Dalekiego Wschodu.

Sarah Finlayson w czasie swojego rocznego stypendium w Katedrze zajmuje się egejskimi praktykami stemplowania i znaczeniem mini-dokumentów jakie stanowiły gliniane plomby.

Katarzyna Żebrowska przygotowuje rozprawę na temat średnio- i późnobrązowych sycylijskich grobów komorowych w typie tolosowym i ich związków z krajobrazem.

Kinga Bigoraj bada szczątki zwierzęce z Achai w okresie geometrycznym.

Anna Filipek rozważa kwestie Wielkiej Bogini Matki w kontekście kultów egejskich i historii badań.


granty:
Stephanie Aulsebrook
2019 – 2022 Wykuwanie społeczności w Mykenach późnej epoki brązu: o związkach pomiędzy ludźmi i metalami. Konkurs SONATA 14 Narodowego Centrum Nauki, realizowany w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego (UMO-2018/31/D/HS3/02231, przyznana kwota: 736 310 PLN).

Agata Ulanowska
2020 – 2024 EuroWeb. Europe through Textiles. Network for the integrated and interdisciplinary Humanities. COST Action CA 19131 (AGA-CA19131-1-13422, kwota przyznana w roku 2020/21: 55 000 EUR; 2021/22: 171 600 EUR; 2022/23: 197 500 EUR).

2022 – 2023 Artefacts, Creativity, Technology, and Skills from Prehistory to the Classical Period in Greece. Communities of Learning in the Past and in Higher Education Today, ACTS’, projekt sojuszu 4EU+ i programu Erasmus Plus (ref. no. 612621, kwota przyznana kwota: 10 550 EUR).

2018 – 2022 Tekstylia i pieczęcie. Relacje pomiędzy produkcją włókienniczą a pieczęciami i praktykami stemplowania w Grecji epoki brązu. Konkurs SONATA 13 Narodowego Centrum Nauki, realizowany w Instytucie/Wydziale Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego (UMO-2017/26/D/HS3/00145, przyznana kwota: 637 052 PLN).

2015 – 2017 Produkcja włókiennicza w Grecji epoki brązu – badania porównawcze egejskich technik tkackich. Konkurs FUGA 4, krajowy staż podoktorski Narodowego Centrum Nauki, Ośrodek Badań nad Dawnymi Technologiami. Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk (UMO-2015/16/S/HS3/00085, przyznana kwota: 300 000 PLN)

Katarzyna Żebrowska
2017-2019 „Sycylijskie narzędzia włókiennicze z epoki brązu: opracowanie zabytków i studia porównawcze nad ich funkcjonalnością”. Projekt badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (konkurs PRELUDIUM 11, UMO-2016/21/N/HS3/02926, przyznana kwota: 92 901 PLN).

Badania archeologiczne w Grecji – Polski Instytut Archeologiczny w Atenach.

Więcej informacji o d. Zakładzie Archeologii Egejskiej


byli pracownicy:

dr Małgorzata Siennicka-Rahmstorf, obecnie Uniwersytet w Getyndze, ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-1974-809X

 

Katedra Epigrafiki i Papirologii

adres:
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Szkoła Główna, pokój 3.15, tel. +48 22 55 22 815

kierownik katedry:
prof. dr hab. Tomasz Derda

pracownicy:
prof. dr hab. Adam Łajtar
prof. dr hab. Adam Łukaszewicz
dr Constantinos Balamoshev
dr Grzegorz Ochała
mgr Tomasz Płóciennik
dr William Graham Claytor VI

doktoranci:
Małgorzata Krawczyk
Aleksandra Pawlikowska-Gwiazda
Bartosz Wojciechowski

Katedra Numizmatyki i Muzealnictwa

adres:
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Szkoła Główna, pokój 3.27, tel. +48 22 55 22 827

kierownik katedry:
prof. dr hab. Aleksander Bursche

pracownicy:
dr hab. Roksana Chowaniec
dr Ireneusz Jakubczyk
dr Piotr Jaworski
dr Szymon Jellonek
dr hab. Kyrylo Myzgin
dr Anna Zapolska

doktoranci:
Jakub Artemiuk
Marina Filatova
Robert Janiszewski
Vital Sidarovich

kierownik grantu:
dr hab. Arkadiusz Dymowski

informacje o Katedrze:
Katedra powstała w wyniku przekształcenia Zakładu Kontaktów Świata Śródziemnomorskiego z Barbaricum dawnego Instytutu Archeologii UW i dołączenia kilku koleżanek i kolegów. Katedra specjalizuje się w numizmatyce antycznej i barbarzyńskiej (fot. 1), w szczególności analizie znalezisk monetarnych i ich interpretacji, zagadnieniach Okresu Wędrówek Ludów w Europie Środkowo-Wschodniej (fot. 2), muzeologii oraz problematyce konserwatorstwa archeologicznego, ochrony zabytków i zarządzania dziedzictwem kulturowym. Ważnym aspektem badań są kontakty świata antycznego ze społecznościami Barbaricum, a zwłaszcza szeroko pojmowana problematyka importów rzymskich (fot. 3). Efektem jest opracowanie i redakcja kolejnych tomów Corpus der Römischen Funde in Europäischen Barbaricum-Polen i towarzyszących mu tomów suplementów. Do ważnych specjalności katedry należy cyfrowa numizmatyka i archeologia (por. https://coindb-prod.ocean.icm.edu.pl/AFE_PL/, https://rgcb.lach.uw.edu.pl).

 

Największym przedsięwzięciem w dziedzinie organizacji nauki był XVI Międzynarodowy Kongres Numizmatyczny mający miejsce na centralnym campusie UW we wrześniu 2022 r. (fot. 4), w  którym wzięło udział  650 osób. Obecnie opracowywane są materiały kongresowe, które ukażą się w wydawnictwie Brepols w 2024 r. Na organizację kongresu i publikację materiałów uzyskaliśmy grant „Doskonała Nauka” MNiSW.

Uroczyste otwarcie XVI Międzynarodowego Kongresu Numizmatycznego w Audytorium Maximum (fot. 4)


badania wykopaliskowe:
Przez 10 lat dr hab. Roksana Chowaniec prowadziła badania stacjonarne grecko-rzymskiego stanowiska w Akrai (łac. Acrae) na Sycylii, zlokalizowanego  po płd.-zach. stronie współczesnego miasta Palazzolo Acreide, na jednym ze wzgórz  pasma Hyblaea. Były to jak do tej pory jedyne badania wykopaliskowe prowadzone we Włoszech przez misję polską (fot. 5).

Widok z lotu ptaka na starożytne Akrai, obecnie Palzallo Acreide na Sycylii (fot. 5)

W ramach grantu „Maestro” NCN miały miejsce przez trzy lata kompleksowe badania w Jaskini Wisielca w Masywie Kroczyckim w pow. zawierciański (fot. 6).

Zespół zabytków z Jaskini Wisielca, pow. zawierciański (fot. 6)

W 2022 r. wznowiono po 12 latach przerwy spowodowanej wojną domową w Libii wykopaliska archeologiczne w Ptolemais. To duże greckie miasto portowe Cyrenajki powstało w III w. p.n.e. Pod koniec III w. n.e. uzyskało rangę stolicy prowincji Libya Superior. Wykopaliska w Ptolemais zainicjował w 2001 r. Profesor Tomasz Mikocki, ówczesny dyrektor Instytutu Archeologii UW. Wykopaliska UW rozsławiło odkrycie kilku domów, w tym bogato dekorowanego mozaikami i malowidłami ściennymi Domu Leukaktiosa (fot. 7). W 2006 r. w ruinach sąsiedniego domu odkryto skarb monet rzymskich (tpq = 262 n.e.). Kierownikiem Polskiej Misji Archeologicznej w Ptolemais jest dr Piotr Jaworski.

Dom Leukaktios w Ptoemais (fot. M. Bogacki, fot. 7)

Strona internetowa wykopalisk: ptolemais.uw.edu.pl, profil na Facebooku: Polish Archaeological Mission to Ptolemais

 

granty:
Do najistotniejszych zrealizowanych w ostatnich latach projektów należą:

– „Znaleziska monet rzymskich z ziem Polski i historycznie z Polską związanych” zrealizowany w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (fot. 8),

Soldy i ich naśladownictwa ze skarbu z miejscowości Karsibór na wyspie Uznam (fot. 8)

– „Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły” podjęty w międzynarodowej współpracy, finansowany z grantu Narodowego Centrum Nauki „Maestro” (fot. 9);

Depozyt z Okresu Wędrówek Ludów z miejscowości Stare Marzy, pow. świecki (fot. 9)

– „Imagines Maiestatis. Monety barbarzyńskie, identyfikacja elit i narodziny Europy” realizowany w ramach międzynarodowego grantu Narodowego Centrum Nauki i Deutsche Forschungsgemeinschaft „Beethoven” wspólnie z Niemieckim Instytutem Archeologicznym.

 

Pracowni katedry uczestniczą również w realizacji wielu innych międzynarodowych projektów m.in:

Coin Hoards of the Roman Empire Project realizowanym na Uniwersytecie w Oksfordzie

Online Coins of the Roman Empire realizowanym przez American Numismatic Society i Institute for the Study of the Ancient World, New York University

FLAME Project realizowanym na Uniwersytecie Princeton

 

aktualnie realizowane: 

Aleksander Bursche (kierownik), Jakub Artemiuk (stypendysta-doktorant)

Naukowe, prawne i praktyczne aspekty ochrony dziedzictwa archeologicznego w Polsce po 1989 r. w ujęciu porównawczym

lata 2022-2026, NCN, Preludium Bis 3 nr 2021/43/O/HS3/01186

Celem projektu jest weryfikacja, czy stworzony w Polsce po 1989 r. system ochrony dziedzictwa archeologicznego służy zadaniom badawczym archeologii, zapewnia skuteczną ochronę dziedzictwa archeologicznego, zachęca do zgłaszania władzom nowych znalezisk archeologicznych i zapobiega popełnianiu przestępstw przeciwko zabytkom archeologicznym. W ramach badań zostanie również przeprowadzona analiza rozwiązań przyjętych dla ochrony i rejestracji zabytków archeologicznych w wybranych krajach (Dania, Anglia i Walia, Belgia, Włochy, Rumunia).

 

Arkadiusz Dymowski (kierownik), Kyrylo Myzgin (wykonawca), Vital Sidarovich (wykonawca)

Barbarian fakers. Manufacturing and use of counterfeit Roman Imperial denarii in East-Central Europe in antiquity (Barbarzyńscy fałszerze. Wytwarzanie i użytkowanie fałszywych denarów rzymskich z okresu cesarstwa w Europie Środkowo-Wschodniej w starożytności)

lata 2019-2024, NCN nr 2018/31/B/HS3/00137

Projekt poświęcony jest problemowi wytwarzania i użytkowania fałszywych denarów rzymskich z I-II w. po Chr. na terenie Europy Środkowo-Wschodniej w starożytności. W ostatnich latach można zaobserwować lawinowy wzrost informacji o znaleziskach takich monet, zwłaszcza w Europie Wschodniej. Dotyczy to zarówno denarów posrebrzanych, tzw. subaeratów, jak i monet wykonanych techniką odlewania głownie ze stopów metali nieszlachetnych, ale także ze stopów o wysokiej zawartości srebra, tzw. flati. Do niedawna obszar Cesarstwa Rzymskiego był uważany za jedyne centrum produkcji tego typu monet. Jednak teraz już nie podlega wątpliwości, że wytwarzane one były na masową skalę również na terenach zamieszkiwanych przez Barbarzyńców, a ponadto w ostatnich latach odkryto kilka warsztatów starożytnych fałszerzy. W ramach projektu produkcja takich warsztatów z polskich, ukraińskich i białoruskich znalezisk została poddana nieniszczącym badaniom fizykochemicznym i ultradźwiękowym, co po raz pierwszy na poziomie interdyscyplinarnym pozwoliło na objęcie badaniami problemu wytwarzania i użytkowania fałszywych monet rzymskich poza światem grecko-rzymskim.

 

Piotr Jaworski (kierownik), Szymon Jellonek (wykonawca, post-doc)

Coin circulation in the Byzantine and Umayyad Marea/North Hawwariya: studies in the monetary economy of Mareotis region in the hinterland of Alexandria (Obieg monetarny w bizantyńskiej i umajjadzkiej Marei/Północnej Hawwariji: badania nad gospodarką pieniężną regionu Mareotis na zapleczu Aleksandrii),

lata 2021-2025, grant NCN OPUS 20, nr 2020/39/B/HS3/03102

Marea/Filoksenite (współczesna Północna Hawwarija w Egipcie) to stanowisko archeologiczne położone około 40 km na zachód od Aleksandrii, na południowym brzegu jeziora Mareotis. „Złota era” miasta przypadła na okres bizantyński, co związane jest z rozwojem chrześcijańskiego centrum pielgrzymkowego w pobliskim Abu Mena. Prawdopodobnie w drugiej połowie V w. wzniesiono w Marei/Filoksenite, będącej dogodnym miejscem transferu strumienia podróżujących pomiędzy Aleksandrią i Abu Mena, duże miasto o imponującym układzie urbanistycznym. Od 2000 r. wszechstronne badania archeologiczne w Marei prowadzi Uniwersytet Warszawski we współpracy z Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Wykopaliska przyniosły ponad 8.500 monet. Stosunkowo wysoka liczba znalezisk z jednego stanowiska, które pochodzą z dobrze przebadanych kontekstów archeologicznych, dają sposobność odtworzenia wiarygodnego obrazu obiegu monetarnego w dużym mieście bizantyńskim zlokalizowanym na zapleczu Aleksandrii.

 

Szymon Jellonek

Cyrkulacja późnoantycznych monet w Novae

Mały Grant CRAC X

Celem projektu jest próba oceny charakteru napływu i cyrkulacji monet w późnoantycznym Novae w Mezji Secunda (dziś. Bułgaria) – podówczas mieście pogranicznym z obsadą wojskową. Przyjętą metodą będzie m.in. wykrycie ewentualnych różnic pomiędzy dwoma zespołami znalezisk numizmatycznych pochodzących z terenu centrum miasta oraz obszaru tzw. aneksu (byłej nekropoli włączonej w jego obręb). Przedmiotem analizy są zabytki pochodzące z ostatnich sezonów wykopalisk Ekspedycji Wydziału Archeologii UW pod kierownictwem dr hab. Agnieszki Tomas.

W latach 2017–2021 na terenie aneksu odsłonięto pozostałości późnoantycznej zabudowy, które poprzedzała istniejąca w tym miejscu nekropola, a zatem monety późnoantyczne stanowią zespół o odrębnym charakterze od znalezisk okresu pryncypatu. O ile nekropola została opublikowana (Tomas et al. 2020), faza późnoantyczna użytkowania tego terenu jest aktualnie opracowywana. Od roku 2021 rozpoczęto prace na terenie retentury, w bezpośrednim sąsiedztwie komendantury (principia). Podczas ostatnich sezonów odsłonięto warstwy późnoantyczne odpowiadające chronologicznie fazom aneksu.

 

Kyrylo Myzgin

The neural network of solidi. Contacts between Romano-Byzantine and barbarian worlds in the light of die-linked gold coins found in Europe and Central Asia (Neuronowa sieć solidów. Kontakty pomiędzy światem rzymsko-bizantyńskim i barbarzyńskim w świetle połączeń stempli złotych monet znalezionych w Europie i w Azji Środkowej)

lata 2021-2024, NCN nr 2020/39/B/HS3/01513

Głównym celem projektu jest uzyskanie nowych informacji na temat kontaktów politycznych zarówno między Rzymianami a Barbarzyńcami, jak i między plemionami barbarzyńskimi w IV-VI w. n.e., w oparciu o chronologię, kierunki i przyczyny napływu starożytnych złotych monet na obszar poza limesem oraz ich redystrybucji w obrębie Barbaricum. Pod tym względem ogromny potencjał źródłowy mają badania nad połączeniami monet, wybitych tymi samymi stemplami, co daje możliwość ustalenia szlaków rozprzestrzenienia poszczególnych monet lub ich partii w świecie starożytnym. Powszechnie używana metoda analizy połączeń stempli monetarnych, czyli przy użyciu ludzkiego wzroku, jest bardzo pracochłonna. Dlatego drugim ważnym celem Projektu jest opracowanie metodologii innowacyjnego wykorzystania oprogramowania do rozpoznawania obrazów dla badania powiązań stempli monetarnych. Oprogramowanie „Artificial Intelligence Coin Network” (AICN) zostanie opracowane na bazie konwolucyjnej sieci neuronowej zbudowanej dla obrazów stempli monetarnych i ich połączeń. Konwolucyjna sieć neuronowa jest jedną z kategorii sieci neuronowych definiowanych w zakresie tzw. deep learningu, mieszczącego się w ramach sztucznej inteligencji. W tym przypadku, innowacyjnym aspektem Projektu jest opracowanie systemu do rozpoznawania obrazu na poziomie konkretnych stempli monetarnych i połączeń między nimi.

 

Vital Sidarovich (wykonawca)

Understanding a deluge of silver: the Paharelshchyna hoard and the beginnings of the silver flow from central Asia to northern Europe (Zrozumienie „potopu” srebra: Skarb z Paharelshchyny?? i początki napływu srebra ze środkowej Azji do północnej Europy)
2023-2024, John Fell Fund, University of Oxford

Celem projektu jest analiza skarbu monetarno-kruszcowego, znalezionego koło wsi Paharelshchyna w północno-zachodniej Białorusi. Skarb ten zawierał ponad 1800 arabskich dirhamów oraz srebrny złom, w tym fragment bałtyjskiej grzywny. Był on przechowywany w Muzeum Wydziału Historycznego Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego w Mińsku, które w 1997 roku zostało obrabowane. Jak się okazało większość monet ze skarbu została sprzedana na aukcjach europejskich, a część z nich trafiła do zbiorów muzeów w Sztokholmie i Tybindze. Celem projektu opracowanie i publikacja monografii skarbu w 2024 roku.


Vital Sidarovich

Znaleziska monet Bitynii we wschodnim Barbaricum

Mały Grant CRAC IX

Celem projektu jest badanie monet bityńskich znalezionych na terenach współczesnych Litwy i Białorusi. Monety bityńskie mogły być trofeami Gotów, jednak znaleziska tych monet zarejestrowano także poza obszarem kultur kręgu gockiego, w tym na terenach  Litwy i  północno-zachodniej Białorusi, w okresie wpływów rzymskich zamieszkałych przez  społeczności bałtyjskie.


Anna Zapolska

Die Gräber mit römischen Münzen aus dem Gräberfeld der Dollkeim-Kovrovo Kultur in ehem. Grebieten (Groby z monetami rzymskimi z cmentarzyska kultury Dollkeim-Kovrovo w dawnym Grebieten)

Celem projektu jest opracowanie grobów zawierających monety rzymskie z cmentarzyska kultury Dollkeim-Kovrovo w dawnym Grebieten. Cmentarzysko to jest drugim, po Bolshoe’ Isakovo (dawne Lauth), cmentarzyskiem, które dostarczyło największej liczby monet rzymskich w kulturze Dollkeim-Kovrovo. Na podstawie danych archiwalnych, zachowanych monet i zabytków a także informacji pochodzących z literatury analizie poddane będą zespoły grobowe, w których wystąpiły monety. Poza analizą chronologiczną i stricte archeologiczną, przeprowadzona zostanie próba określenia funkcji i roli monet i brązu w kulturze Dollkeim-Kovrovo na tle pozostałych kultur kręgu zachodniobałtyjskiego (kultury zachodniolitewskich grobów w obstawach kamiennych i kultury bogaczewskiej), a także roli brązu (w tym monet rzymskich) w procesie kształtowania się lokalnych elit zachodniobałtyjskich.

Katedra Archeologii Barbaricum i Prowincji Rzymskich

adres:
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Szkoła Główna, pokoje 3.05, 3.06, 3.07, 3.09, tel. tel. +48 22 55 22 805 (806)

kierownik katedry:
dr hab. Adam Cieśliński, prof. ucz.

pracownicy:
dr Vadzim Beliavets
dr Sylwia Domaradzka
dr hab. Bartosz Kontny, prof. ucz.
dr Martin Lemke
dr Andrzej Maciałowicz
dr Andrzej Szela
dr hab. Paweł Szymański, prof. ucz.
dr hab. Agnieszka Tomas. prof. ucz.

doktoranci:
mgr Marek Baczewski (promotor: Adam Cieśliński)
mgr Sebastian Chrupek (promotor: Adam Cieśliński)
mgr Agnieszka Jarzec (promotor: Adam Cieśliński)
mgr Aleksandra Barejko (promotor: Bartosz Kontny)
mgr Paweł Dziechciarz (promotor: Bartosz Kontny)
mgr Iwona Lewoc (promotor: Bartosz Kontny)
mgr Dawid Rembecki (promotor: Bartosz Kontny)
mgr Grzegorz Raczkowski (promotor: Paweł Szymański)
mgr Agata Grzędzielska (promotor: Paweł Szymański)

osoby z otwartym przewodem doktorskim:
mgr Małgorzata Mileszczyk (promotor: Paweł Szymański)
mgr Radosław Jacek Prochowicz (promotor: Adam Cieśliński)
mgr Agata Wiśniewska (promotor: Paweł Szymański)
mgr Tomasz Dziurdzik (promotorka: Agnieszka Tomas)
mgr Emil Jęczmienowski (promotorka: Agnieszka Tomas)

Czytaj dalej „Katedra Archeologii Barbaricum i Prowincji Rzymskich”